مطالعات فقه تربیتی

مقاله پژوهشی

بررسی روش آموزش شبهات اعتقادی و پاسخ به آنها از منظر فقه تربیتی

مهدی عزیزی؛ مجید طرقی؛ سید نقی موسوی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19971.1404

چکیده

یکی از ابعاد مهم تربیت اعتقادی، موضوع روشهاست که یکی از روشهای مهم تعلیم باورهای صحیح و اصلاح آنان است در این بین آموزش شبهات اعتقادی و پاسخ به آنها به عنوان یکی از مصادیق تعلیم از آنجا که ممکن است برخی ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی نقش تربیتی حضور کودکان در مسجد از منظر فقه امامیه

یاسر تک فلاح؛ سعید کرمی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19912.1400

چکیده

مسجد به عنوان مهم ترین پایگاه دینی مسلمانان، مکانی ارزشمند برای رشد معنوی تمامی اقشار جامعه محسوب می‌شود. با این وجود تعداد قابل توجهی از فقها، به استناد روایات، به کراهت حضور کودکان در مسجد فتوا داده‌اند؛ ... بیشتر مسجد به عنوان مهم ترین پایگاه دینی مسلمانان، مکانی ارزشمند برای رشد معنوی تمامی اقشار جامعه محسوب می‌شود. با این وجود تعداد قابل توجهی از فقها، به استناد روایات، به کراهت حضور کودکان در مسجد فتوا داده‌اند؛ ولی در مقابل، برخی دیگر از فقها این کراهت را برای کودکانی با شرایطی خاص دانسته‌اند. برخی نیز قائل به استحباب یا اولویت و یا رجحان آوردن معمول کودکان به مسجد داده‌اند. بنابراین باید دید آیا شارع، مؤمنان را از آوردن کودکان به مسجد نهی کرده یا ورود آنها را همانند دیگران می‌داند؟ از آنجایی که عدم تحلیل و پاسخ صحیح به این‌گونه سؤالات موجب معضلاتی در امر تربیت کودکان در مسجد می‌گردد، به‌طوری که هر از گاهی از آن به عنوان مستمسکی برای عدم حضور کودکان در مسجد استفاده می‌شود، نویسنده با مطالعه در منابع روایی و بررسی دیدگاه‌ها و ادله فقهای عظام و سیره عملی حضرات معصومان(علیهم السلام) با روش توصیفی تحلیلی و با بهره‌گیری از ابزار کتابخانه‌ای به تبیین ابهامات موجود پرداخته است. از قرائن و شواهد، می‌توان نتیجه گرفت که مراد روایات وارده، تنها کودکان غیرممیزی است که در مسجد قابل اعتماد نیستند. در گزارشات تاریخی مرتبط با این موضوع از سیره نیز هیچ گزارش و نشانه‌ای بر کراهت آوردن کودکان به مسجد به چشم نمی‌خورد؛ بلکه دقیقا گزارشاتی وجود دارد که دقیقاً مخالف آن است. لذا وجه جمعی میان این دسته از گزارشات با روایات ناهیه که ضعیف السندند، باقی نمی‌ماند. پس حکم به استحباب یا اباحه آوردن کودکان به مسجد بر کراهت ترجیح دارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی تأثیر سرگرمی در میانسالان از منظر فقه اسلامی

سیدعبدالله میرخندان

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18694.1359

چکیده

بررسی تأثیرهای مثبت و منفی سرگرمی‌های امروزی بر میانسالان از منظر فقه اسلامی به دلیل تغییرات مهمی که شخصیت این افراد در این سنین تجربه می‌کند، موضوعی چالش‌برانگیز و ضروری است. هدف این پژوهش تحلیل تأثیرات ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

مسئولیت حکومت در جلوگیری از حرام اجتماعی ؛ ادله فقهی و راهکارها

محسن محمدی؛ زهره نیکفرجام؛ طیبه عارف نیا

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19529.1386

چکیده

نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک حکومت اسلامی افزون بر تأمین امنیت و رفاه مردم، موظف به اجرای احکام و قوانین الهی نیز می باشد. بخشی از این وظایف در رابطه با جلوگیری از محرماتی است که آشکارا و در انظار ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

در آغوش گرفتن دختر شش ساله نامحرم از نگاه فقه

حسین شبانی مروری؛ سید محمود مدنی بجستانی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18632.1357

چکیده

چکیدهدر بسیاری از مدارس روستایی و همچنین در ارتباطات خانوادگی بین دختران خردسال و نامحرم ارتباط برقرار می‌شود و از آنجا که دختران به سن بلوغ نرسیده‌اند توجه لازم به احکام فقهی آن نمی‌شود. در این مقاله ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

ماهیت عدالت و موارد کاربرد آن در خانواده (با تأکید بر موضوع تعدد زوجات)

منصوره شاکری؛ محسن ملک افضلی؛ ابوذر صانعی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19582.1388

چکیده

عدالت به‌معنای نهادن هر چیز در جایگاه خود، از والاترین ارزش‌های انسانی و اصلی‌ترین مبانی حقوق و اخلاق است که در تمام شئون زندگی، از جمله خانواده حضوری برجسته دارد. این پژوهش با هدف بررسی ماهیت عدالت ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

وظیفه‌مندی حکومت اسلامی در تربیت اقتصادی از دیدگاه فقه تربیتی

علی محمدی؛ مجید طرقی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19887.1398

چکیده

چکیدهیکی از عناصر مهم نظام اجتماعی بشر، اقتصاد است چراکه زمینه لازم برای تأمین معاش را فراهم می‌آورد و هرگونه ناآگاهی در امر اقتصاد، نظام زندگی اجتماعی را مختل می‌سازد؛ ازاین‌رو کسب دانش و مهارت‌های ... بیشتر چکیدهیکی از عناصر مهم نظام اجتماعی بشر، اقتصاد است چراکه زمینه لازم برای تأمین معاش را فراهم می‌آورد و هرگونه ناآگاهی در امر اقتصاد، نظام زندگی اجتماعی را مختل می‌سازد؛ ازاین‌رو کسب دانش و مهارت‌های اقتصادی و به عبارتی، تربیت‌یافتگی اقتصادی به‌عنوان یکی از ساحت‌های مهم تربیت، برای افراد جامعه ضروری است. یکی از مهم‌ترین عوامل تربیت، حکومت اسلامی است که به دلیل استطاعت، نفوذ و اقتدار نسبت به سایر عوامل تربیت، نقش مؤثر و بی‌بدیلی در تربیت اقتصادی جامعه بر عهده دارد. ازاین‌رو سؤال اصلی نوشتار حاضر این است؛ ادله وظیفه‌مندی حکومت در تربیت اقتصادی از دیدگاه فقه تربیتی چیست؟ نوشتار حاضر با روش اجتهادی تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد. اهم نتایج پژوهشی مقاله پیش رو عبارت است از وجوب تربیت اقتصادی از باب قاعده وجوب حفظ نظام و وجوب تأمین عدالت اجتماعی؛ وجوب بهره‌گیری از بهترین روش‌ها از سوی حکومت برای احقاق حق تربیت یافتگی اقتصادی مردم؛ هم‌چنین اثبات این وجوب از طریق حرمت تسلط اقتصادی دشمن بر مقدرات و سرنوشت مسلمین؛ حکومت در عمل موظف به اقدامات متعددی است ازجمله می‌توان به بسط مهارت اقتصادی، مدیریت منابع و صیانت از سرمایه و منابع تولید به‌عنوان مهم‌ترین آن‌ها اشاره نمود.واژگان کلیدی: تولید و اشتغال، قاعده حفظ نظام، عدالت اجتماعی، نفی سبیل، مدیریت منابع.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

باز پژوهی عمیق به ادله فقهی لزوم تعلیم و تربیت نماز به فرزندان نابالغ

اسماعیل عطائی کچوئی؛ مجید طرقی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.20044.1407

چکیده

بنا بر مبانی هستی‌شناختی، فرزندان از آغاز تولّد، دو نیاز مادّی و معنوی دارند. برای تأمین و جهت‌دهی نیازهای معنوی فرزندان، آنان باید تحت تعلیم و تربیت قرار گیرند که از منظر فقه‌، مسئولیّت اصلى این تعلیم ... بیشتر بنا بر مبانی هستی‌شناختی، فرزندان از آغاز تولّد، دو نیاز مادّی و معنوی دارند. برای تأمین و جهت‌دهی نیازهای معنوی فرزندان، آنان باید تحت تعلیم و تربیت قرار گیرند که از منظر فقه‌، مسئولیّت اصلى این تعلیم و تربیت، بر دوش والدین است. از جملۀ مهمّ‌ترین نیازهای معنوی فرزندان، «نیاز به عبادت» است که مصداق بارز آن، نماز است؛ امّا به‌سبب آگاهی نداشتن والدین از وظیفه‌مندی در تربیت فرزندان برای نماز، موفّقیّت چندانی در این‌باره به دست نمی‌آید. به نظر می‌رسد از علّت‌های اصلی این ناآگاهی، این است که فقهاء این مسئلۀ مربوط به دورۀ پیش از بلوغ فرزندان را کامل و منسجم، بحث و بررسی نکرده‌اند. با توجّه به اینکه برخی از فقهاء، ادلّۀ لزوم وظیفه‌مندی والدین نسبت به تعلیم و تربیت نماز فرزندان نابالغ را کافی ندانسته‌‌ و دلیلی مستقلّ برای دیدگاه خویش بیان نکرده‌اند، مقالۀ پیش رو بنا دارد ادلّۀ لزومی در این مسئله را محور پژوهش قرار دهد و با تکیه بر روش‌شناسی استنباطی و فقهی، اعتبار ادلّۀ لزوم تعلیم و تربیت نماز به فرزندان نابالغ را بررسی و تحلیل کند. به‌اختصار می‌توان گفت نوشتار حاضر با تأکید بر مبانی فقهی و ارائۀ تقریری نو از ادلّۀ لزوم طبق نظر گروهی از فقهاء شیعه، تعلیم و تربیت نماز به فرزندان نابالغ را بر والدین واجب می‌شمارد و مناقشات به این ادلّه مانند مستقل نبودن دلیل تربیتی آیه صیانت و ارشادی بودن آن را وارد نمی‌داند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

کاربست اهداف تربیتی شریعت در تحلیل و رفع تعارضات روایات

مهدی گرامی پور؛ مجید طرقی؛ احمد مبلغی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.20070.1410

چکیده

در فقه اسلامی، تحلیل و رفع تعارض روایات یکی از چالش‌های اصلی در فهم و استنباط احکام است که نیاز به بهره‌برداری از ابزارهای مناسب برای حل آن دارد. یکی از این ابزارها، استفاده از اهداف تربیتی شریعت است ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

نقش جنسیت در تربیت عبادی اسلام(با تأکید بر همگام‌سازی با مراحل رشد و تحول شخصیت)

محمدناصر رضایی؛ مجید طرقی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.20191.1414

چکیده

چکیده:زوج زوج بودن که اساس خلقت انسان بر آن انجام گرفته و امروزه مباحث مربوط به جنسیت به آن اشاره دارد، دارای اهدافی در راستای هدف خلقت انسان است؛ بازگشت خردمندانه و عاقلانه به سوی خداوند که هدف خلقت انسان ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

روش‌های تربیت اجتماعی بر محور قرآن کریم

حمیدالله شریفی؛ مجید طرقی؛ عباسعلی شاملی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.17959.1332

چکیده

این پژوهش که با عنوان تربیت اجتماعی در قرآن کریم تدوین شده است به اهداف تربیت اجتماعی در قرآن کریم توجه نموده است، اهداف تربیت اجتماعی از منظر قرآن از این مورد توجه این پژوهش است که قرآن یگانه منبع معتبر ... بیشتر این پژوهش که با عنوان تربیت اجتماعی در قرآن کریم تدوین شده است به اهداف تربیت اجتماعی در قرآن کریم توجه نموده است، اهداف تربیت اجتماعی از منظر قرآن از این مورد توجه این پژوهش است که قرآن یگانه منبع معتبر قابل اتکاء است و اهداف تربیت اجتماعی از عناصر مهم تربیت اجتماعی در برنامه ریزی‌های آموزشی و درسی و تعلیم و تربیت اجتماعی است از این جهت در تحقیق به آن توجه شده است. در این پژوهش روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و استنتاجی، برای گرآوری اطلاعات از شیوه اسنادی استفاده شده است، این پژوهش در صدد تبیین اهداف تربیت اجتماعی قرآن کریم است، عدالت، نیکوکاری، ترویج اعمال صالح، و همزیستی مسالمت آمیز از اهداف تربیت اجتماعی می‌باشد. اهداف یاد شده که بر محور آیات قرآن کریم توصیف، تبیین و استنتاج گردیده. تحقق عدالت از اهداف بعثت انبیاء است، توجه و گواهی به عدالت، عدم مانعیت سوگیری‌ها در اجرای عدالت و آثار مثبت که برای عدالت بیان گردید این یافته به دست می‌دهد که در تربیت اجتماعی عدالت هدف است. هم‌چنین در این پژوهش ابعاد نیکوکاری و احسان بر محور آیات قرآن کریم و با نگاه اجتماعی بررسی و بیان گردید که نیکوکاری و احسان روابط انسانی را تسهیل می‌نماید با تحلیل و تبیین که صورت این یافته به دست‌آمد که نیکوکاری از اهداف تربیت اجتماعی است. در این پژوهش بیان شده است که اعمال صالح اجتماعی انسان و جامعه را به کمال می‌رساند

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی فقهی قاعده وقایه و کاربست آن در فقه تربیتی

حسن مسلمی؛ سید کمال حسینی؛ علیرضا اعرافی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.20300.1434

چکیده

قواعد فقهی، از مبادی دانش فقه هستند که نقشی مهمی در استنباط احکام فقهی دارند و احکام آن دسته از مسائل فقهی که دلیل معتبری درباره آن‌ها وارد نشده است را می‌تواند به کمک این قواعد استنباط نمود. یکی از این ... بیشتر

مشاهده مقاله

روش‎های زمینه‎‎‌ساز تربیت اجتماعی فرزندان؛ حکم فقهی *

دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1396، ، صفحه 115-140

چکیده

بخش مهمی از فرایند تربیت، استفاده از روش‎های تربیتی مناسب در ساحت‎های مختلف است. از این رو، در تربیت کودکان، روش‎های کارآمد تربیتی از جمله‎ روش‎های زمینه‎ساز تربیت اجتماعی اهمیت فراوانی دارد. ... بیشتر

امید و نقش آن در سلامت و بهداشت روان

دوره 03، شماره 003 ، تیر 1387، ، صفحه 37-54

چکیده

هدف مقاله حاضر این است که روشن کند بین امید و سلامت و بهداشت روان ارتباط و همبستگی وجود دارد و این که هر چه افراد نسبت به آینده امیدواری و انتظار بهتری داشته باشند، انگیزه و تلاش آنان افزایش خواهد یافت ... بیشتر

مشاهده مقاله

بررسی شرایط و ویژگی‎های مطلوب قاضی از دیدگاه فقه تربیتی *

دوره 5، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 53-76

چکیده

دین اسلام برای نجات بشر از گمراهی، از ظلمت و جهالت آمده است. اساس این دین بر تربیت بشر و هدایت او به سوی سعادت و کمال است. پرورش استعدادهای مادی و معنوی انسان و خارج کردن آنها از حالت بالقوه و استعداد به ... بیشتر

روش‎های تأدیب کودک از نظر فقه و روان‌شناسی *

دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1396، ، صفحه 91-114

چکیده

تأدیب با توجه به موارد کاربرد آن نزد فقیهان برای دو معنا استعمال شده است. «تربیت همراه با تنبیه»، به عنوان وظیفه والدین و معلم یا «تأدیب مترادف». با تعزیر، با توجه به این نکته، سؤال اصلی این ... بیشتر

بررسی فقهی-تربیتی ورود به منزل مسکونی*

دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1396، ، صفحه 7-34

چکیده

ورود به منزل مسکونی-اعم از شخصی یا دیگری - یکی از مسائل مهمی است که شرع‎ مقدس در بیان آداب و احکام آن اهتمامی ویژه داشته است. احکامی همچون استیذان، استیناس، تسلیم، عدم‎ تجسس، حفظ امانت در نگاه، بخشی ... بیشتر

تعداد دوره‌ها	15
تعداد شماره‌ها	28
تعداد مقالات	225
تعداد نویسندگان	278
تعداد مشاهده مقاله	116,157
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	25,746
نسبت مشاهده بر مقاله	516.25
نسبت دریافت فایل بر مقاله	114.43
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	621
تعداد مقالات رد شده	215
درصد عدم پذیرش	35
تعداد مقالات پذیرفته شده	97
درصد پذیرش	16
تعداد پایگاه های نمایه شده	18
تعداد داوران	31

دوره 11 (1403)

دوره 10 (1402)

دوره 9 (1401)

دوره 8 (1400)

دوره 7 (1399)

دوره 6 (1398)

دوره 5 (1397)

دوره 4 (1396)

دوره 3 (1395)

دوره 2 (1394)

دوره 1 (1393)

دوره 04 (1388)

دوره 03 (1387)

دوره 02 (1386)

دوره 01 (1384)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان