مطالعات فقه تربیتی

مقاله پژوهشی

وظیفه‌مندی کنشگران تربیتی در روش‌های اجرایی امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر

مجید طرقی؛ جعفر یوسفی؛ سید آقاحسن حسینی

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 7-30

https://doi.org/10.22034/mft.2024.18176.1340

چکیده

امر به‌معروف و نهی از‌ منکر، در حوزۀ تعلیم و تربیت، به‌عنوان یکی از فروع دینی مورد توجه قرار گرفته است. این اصل، افزون بر بُعد دینی و فقهی، ابعاد تربیتی و اخلاقی نیز دارد و در این زمینه نقش مهمی را ایفا ... بیشتر امر به‌معروف و نهی از‌ منکر، در حوزۀ تعلیم و تربیت، به‌عنوان یکی از فروع دینی مورد توجه قرار گرفته است. این اصل، افزون بر بُعد دینی و فقهی، ابعاد تربیتی و اخلاقی نیز دارد و در این زمینه نقش مهمی را ایفا می‌کند، اما به‌دلیل کمبود پژوهش در این زمینه، بررسی دقیق و تحلیلی از وظیفه‌مندی خانواده، علما و حکومت اسلامی در امر به‌معروف و نهی‌ از‌ منکر، به‌ویژه در ابعاد تربیتی، به‌طور کافی انجام نشده است. این مقاله با هدف بررسی و تحلیل وظیفه‌مندی این سه نهاد در امر به‌معروف و نهی از‌ منکر با استناد به‌منابع دینی- ادله عقلی، قرآن و سنت - به‌دنبال پاسخ به‌این سؤال است که چگونه این نهادها می‌توانند از امر به‌معروف و نهی‌ از‌ منکر به‌عنوان روش تربیتی مؤثر استفاده کنند و چه تأثیری بر تربیت اخلاقی جامعه داشته دارد؟ از این‌ رو، این پژوهش، به‌روش توصیفی- تحلیلی، شیوه اجتهادی و ‌سبک کتابخانه‌ای، وظیفه‌مندی کنش‌گران تربیتی (خانواده، علما و حکومت اسلامی) را نسبت به‌شیوه‌های اجرایی امر به‌معروف و نهی‌ از‌ منکر مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش با استناد به‌ادله عقلی، نقلی- قرآن و سنت-، شیوه «امر و نهی زبانی» را وظیفه همۀ کنش‌گران تربیتی و «مشورت» را وظیفه خانواده، «تعلیم» را وظیفه علما و حکومت اسلامی و شیوه‌های «اقتدار» و «تسنین» را وظیفه خاص حکومت اسلامی دانسته است.

مقاله پژوهشی

جایگاه ورع در فقه تربیتی؛ تحلیل محتوای روایات ورع

محدثه معینی فر؛ سمانه زارعی

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 31-58

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18723.1360

چکیده

منظومه فکری اسلام برای دست‌یابی به‌تمدن اسلامی که بستر تربیت اسلامی انسان‌هاست، شامل سه حوزه معرفتی، ارزشی و کنشی است که در این راستا، لازم است برخی واژگان کلیدی در این منظومه تربیتی، در قالب گزاره‌های ... بیشتر منظومه فکری اسلام برای دست‌یابی به‌تمدن اسلامی که بستر تربیت اسلامی انسان‌هاست، شامل سه حوزه معرفتی، ارزشی و کنشی است که در این راستا، لازم است برخی واژگان کلیدی در این منظومه تربیتی، در قالب گزاره‌های فقه تربیتی بیان شوند تا مسیر پیش رو را برای مکلف، اعم از مجتهد و مقلد یا مربی و متربی در هر نظام تربیتی روشن کند. بر همین اساس، این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDAI 2020 در پی پاسخ به‌این سؤال است که معنای ورع در روایات، چه تأثیری بر مؤلفه‌های نظام تربیتی؛ یعنی مربی، متربی، اهداف تربیت و روش‌های تربیتی در نظام معرفتی فقه تربیتی دارد؟ ورع، به‌عنوان یک هدف میانی در فقه تربیتی، ابتدا باید وصفِ رفتار و سپس صفتِ مربی باشد تا پس از آن با اجرای روش‌های مختلف تربیتی، مانند تبشیر و انذار از طریق بیان آثار ورع، به‌کارگیری تشبیهات ورع، پیوند ورع با محبت پیامبر (ص) و ائمه (ع)، معرفی مصادیق ورع در روایات، ارائه تصویری روشن از ورع با استفاده از سایر واژگان یا مفاهیم و تربیت عملی، وصفِ رفتار و سپس صفتِ تربیتی متربی شود، زیرا فقه تربیتی در پی شناسایی مؤلفه‌های مؤثر در هدایت و تعلیم‌وتربیت است و در نتیجه این فرایند، ثابت خواهد شد که اکتساب ورع، تکلیف مکلفِ مربی و متربی یا مکلفِ مجتهد و مقلد است تا تحقق اهداف عالیه حکم‌رانی متعالی و در نهایت، دست‌یابی به‌تمدن اسلامی ممکن شود.

مقاله پژوهشی

تبیین روش عادت‌دهی در تربیت کودکان از دیدگاه فقه تربیتی

راضیه ملک سنو؛ مریم وفادار

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 59-85

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18277.1347

چکیده

یکی از روش‌های پایدارسازی رفتار، عادت دادن افراد به‌ویژه کودکان به‌انجام کارها است. دفعی برخورد کردن با کودک در برخی مسایل تربیتی عواقب نامطلوبی مانند دل‌زدگی، اضطراب و از همه مهم‌تر مقطعی بودن رفتار ... بیشتر

مقاله پژوهشی

اهداف و کارکردهای دانشگاه اسلامی از منظر فقه اسلامی

محسن داودآبادی فراهانی؛ سید محمد تقی موسوی فر؛ سجاد فرحدل

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 87-110

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19113.1371

چکیده

دانشگاه‌ها یکی از مراکز آموزشی- تربیتی در هر کشور هستند که تمرکز آن‌ها بر آموزش‌های عالی و تخصصی و پژوهش در عرصه علم‌ و فناوری است. اندیشمندان و مکاتب مختلفی به موضوع اهداف و کارکردهای دانشگاه ... بیشتر

مقاله پژوهشی

تحلیل آثار تربیتی اجتماعی مجازاتها

عبدالله گوهری طالع

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 111-135

https://doi.org/10.22034/mft.2024.16306.1282

چکیده

هدف از مجازات در نظام کیفری اسلام، تنهاحذف و یا واداشتن مجرم به‌ترک جرم، نیست، بلکه هدف از تشریع و اجرای آن، بازدارندگی، تربیت و تشویق دیگران و اجتماع نیز هست. این بُعد از مجازات‌ها اگرچه در فقه به‌صورت ... بیشتر

مقاله پژوهشی

اهداف عملیاتی تربیت در مهد کودک از نظر فقه تربیتی

مجید طرقی؛ محمد صادق سنگی؛ حسن شکوری

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 137-160

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18285.1348

چکیده

افزایش رو به رشد مهد کودک‌ها و محتوای بعضا نامناسب آن در برخی از نقاط کشور ، نگرانی‌هایی را برای والدین و مسؤولان بوجود آورده است. سؤال مقدماتی این است که اساساً نظر اسلام در مورد مهد کودک چیست و آیا با ... بیشتر

مقاله پژوهشی

هماهنگی و مدیریت کار گروهی در تربیت از دیدگاه فقه تربیتی

مهدی عزیزی؛ سید عنایت الله کاظمی؛ علیرضا اعرافی

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 161-186

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19029.1365

چکیده

امروزه بیشتر فعالیت‌های اجتماعی به‌صورت منسجم و سازمان‌دهی شده، در قالب کارگروهی و تشکیلاتی صورت می‌گیرد، چرا که پاسخ‌گویی به‌نیازهای متعدد و متکثر جامعه، مستلزم کار گروهی است. اقدامات فردی کارایی ... بیشتر امروزه بیشتر فعالیت‌های اجتماعی به‌صورت منسجم و سازمان‌دهی شده، در قالب کارگروهی و تشکیلاتی صورت می‌گیرد، چرا که پاسخ‌گویی به‌نیازهای متعدد و متکثر جامعه، مستلزم کار گروهی است. اقدامات فردی کارایی و اثربخشی لازم را ندارد یا کم اثر است. هرچند نسبت به‌تعلیم و تربیت، روی‌کرد غالب در ارتکازات و عرف، اقدامات فردی و معلم- شاگرد محور است، اما واقعیت این است که تحقق تربیت عمومی، مستلزم به‌کارگیری اقدامات منسجم گروهی، برنامه‌ریزی، هماهنگی و مدیریت آن است. به‌عبارت‌دیگر اثربخشی و کارایی اقدامات گروهی، خود نیازمند مدیریت صحیح و اصولی است. با این سخن، لازم است اصل اقدامات گروهی و مدیریت آن را به‌ساحت فقه تربیتی عرضه نمود تا حکم آن را معین سازد. بر این اساس، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که از دیدگاه فقه تربیتی، حکم اقدامات گروهی و مدیریت آن در عرصه تعلیم و تربیت چیست؟ مقاله پیش رو، تلاش دارد تا با روش اجتهادی و توصیف و تحلیل ادله نقلی، به‌پاسخ پرسش فوق دست یابد. از نتایج مهم پژوهش حاضر می‌توان به ‌«رجحان ایجاد هماهنگی میان عوامل تربیتی به‌دلیل هم‌افزایی و افزایش راندمان و اثربخشی اقدامات تربیتی، استحباب مشارکت‌جویی عمومی در تربیت، لزوم مدیریت عوامل تربیت بر پایه دلیل عقلایی» اشاره نمود.

مقاله پژوهشی

تبیین ساختارمند مولفه های دانش تربیت اسلامی (منطق،مولفه ها)

احمد عربیان

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 187-211

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19213.1378

چکیده

هدف اصلی ‌همه ادیان آسمانی‌ به‌ویژه اسلام، تربیت انسان است. قرآن کریم و روایات آکنده از معارف تربیتی و دارای برنامه تربیتی جامع برای همۀ انسان‌ها‌ در ‌همۀ زمان‌ها‌ و‌ مکان‌ها و در‌ همه عرصه‌‌‌های ... بیشتر هدف اصلی ‌همه ادیان آسمانی‌ به‌ویژه اسلام، تربیت انسان است. قرآن کریم و روایات آکنده از معارف تربیتی و دارای برنامه تربیتی جامع برای همۀ انسان‌ها‌ در ‌همۀ زمان‌ها‌ و‌ مکان‌ها و در‌ همه عرصه‌‌‌های زندگی است. ‌در این ‌زمانه‌ که مسأله‌های تربیتی به‌شدت پیچیده و گسترده شده است، معارف تربیتی اسلام ‌در ‌قالب یک دانش مستقل که بتواند بستری کارآمد جهت حل این مسأله‌ها فراهم آورد، به‌صورت کامل تدوین نشده است. تدوین ‌این دانش نیازمند توجه به‌همه مباحث‌ و مؤلفه‌های تربیتی است که تحقق آن منوط به‌ارائه ساختاری کامل، منطقی و منسجم است. گرچه در آثاری که تاکنون در تربیت اسلامی‌تدوین شده، ساختاری برای کتاب در نظر گرفته شده، اما مسأله اصلی آن‌ها تبیین ساختار و نظریه‌پردازی درباره آن نبوده است. همچنین همه مؤلفه‌های ساختار دانش را نیز دربر ندارد. ضمن آن‌که روش آن‌ها نیز اجتهاد جامع نبوده است. ‌این پژوهش با روش تحلیلی و توصیفی‌ به‌تبیین ساختار و ارتباط مؤلفه‌ها با یک‌دیگر و نقد و بررسی دیدگاه‌های دیگران پرداخته است و اهم نتایج به‌دست آمده عبارت است از: منطق حاکم بر مؤلفه‌های تربیت، نسبت خاصی را میان آن‌ها نشان می‌دهد که در این میان، مبانی پایه و ریشه و اهداف جهت‌دهنده به‌همه مؤلفه‌ها و اصول حاکم بر روش‌هاست و بقیه نیز مرتبط با این سه مؤلفه است و با توجه به‌آنها شکل می‌گیرد، مؤلفه‌های دانش تربیت نیز عبارت اند از: مبانی، اهداف، اصول، روش‌ها، عوامل، موانع، آثار، مراحل، ساحت‌ها و برنامه‌ها.

مقاله پژوهشی

معیار بازی های مستحب در ادله و احکام مذاهب فقهی و دلالت های تربیتی آنها

ابوالقاسم دستورانی؛ مجتبی الهی خراسانی

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 213-239

https://doi.org/10.22034/mft.2024.17570.1317

چکیده

بازی به عنوان یک فعالیت اختیاری و غیر جدی که به‌قصد شادمانی و لذت انجام می‌شود، بخشی از زندگی انسان است. در میان فقه امامیه و سایر مذاهب، تنوع و تفاوت احکام بازی‌ها از واجب تا حرام، مورد اتفاق است، اما ... بیشتر بازی به عنوان یک فعالیت اختیاری و غیر جدی که به‌قصد شادمانی و لذت انجام می‌شود، بخشی از زندگی انسان است. در میان فقه امامیه و سایر مذاهب، تنوع و تفاوت احکام بازی‌ها از واجب تا حرام، مورد اتفاق است، اما این‌که معیار بازی‌های مستحب در ادله و احکام مذاهب فقهی چیست؟ و دلالت‌های تربیتی آن‌ها کدام‌اند؟ اختلاف و تردید وجود دارد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با جست‌وجو و کاوش در آیات و روایات، کتب تفسیری و منابع فقهی تلاش دارد تا ضوابط و قیود بازی‌های مستحب را شناسایی کند و از این رهگذر، به‌معیارها و ملاکات کلی آن‌ها راهی بیابد. سپس دلالت‌های تربیتی بازی‌های مستحب را بیان کند. پژوهش حاضر نشان می‌دهد انواع مختلف بازی در صورتی متصف به‌استحباب می‌شوند که موجب تقویت آمادگی برای دفاع از حق یا تقویت برادری بین مسلمانان و صلح و تالیف قلوب بین انسان‌ها گردد. روحیه استکبار ستیزی را تقویت نماید. انجام آن باعث اضرار به‌نفس یا غیر و یا ترک واجب و ارتکاب حرام نشود. همچنین براساس این پژوهش در تربیت گاهی لازم است از فعالیت غیر جدی مانند بازی همراه با تشویق و جایزه استفاده کرد مربی باید به‌بعد روحانی و جسمانی متربی توجه کند و دارای برنامه منظم و هدف‌مند باشد. برای ارتباط بهتر با متربی همزبان شدن با او و همراهی کردن با او ضروری است.

مقاله پژوهشی

گونه‌شناسی و مدل‌یابی احکام خوردن و آشامیدن جهت استنباط فقه تربیتی

اباذر کافی موسوی؛ مهدیه کشانی

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 241-263

https://doi.org/10.22034/mft.2024.18536.1354

چکیده

نگاه قرآن به‌احکام خوردن و آشامیدن تنها محدود به‌حرمت و حلیت نیست؛ بلکه با روی‌کرد تربیتی و در راستای تقرب به‌خداوند و تعالی و کمال جایگاه انسانی است. شناخت و فهم این نگاه قرآنی، مقدمه‌ای است برای ... بیشتر نگاه قرآن به‌احکام خوردن و آشامیدن تنها محدود به‌حرمت و حلیت نیست؛ بلکه با روی‌کرد تربیتی و در راستای تقرب به‌خداوند و تعالی و کمال جایگاه انسانی است. شناخت و فهم این نگاه قرآنی، مقدمه‌ای است برای ورود به‌مباحث فقه تربیتی که یکی از عرصه‌های پژوهشی نوظهور است و به‌بایدها و نبایدهای شرعی مؤثر در امر تربیت می‌پردازد. هدف پژوهش حاضر، شناخت گونه‌های احکام مرتبط با خوردن و آشامیدن در قرآن، جهت استخراج مدل توصیفی آن‌ها و دریافت دلالت‌های مرتبط تربیتی است. برای دست‌یابی به‌این منظور و به‌دلیل چندوجهی بودن مقاله حاضر، روش پژوهش، ترکیبی از مراحل پدیدارشناسی توصیفی در مرحله رجوع به‌آیات قرآن، تحلیل و کدگذاری داده‌ها به‌شیوۀ استراتژی داده بنیاد با نرم‌افزار MAXQDA در سه بخش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی و روش استنتاج از مبانی در بخش دلالت‌های تربیتی برای دروس تخصصی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که 59 کد باز در رابطه با فقه اکل و شرب در آیات قرآن وجود دارد که در قالب سه کد انتخابی (مطلوب و ممدوح، مباح و واجب و مذموم و حرام) دسته‌بندی شده‌اند. سه دسته فوق در مرحله بعد در هر بخش به‌دو کد محوری، اکل و شرب تقسیم‌بندی شده‌اند. در نهایت، داده‌های پژوهش در قالب هشت اصل تربیتی مورد استنباط قرار گرفته‌اند.

مقاله پژوهشی

وظیفه حکومت اسلامی در تربیت سیاسی جامعه از دیدگاه فقه امامیه

محمد لطیف مطهری

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 265-290

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19483.1384

چکیده

تربیت اسلامی ساحت‌های مختلفی دارد و تربیت سیاسی یکی از مهم‌ترین این ساحت‌ها است. یکی از عوامل تربیت در کنار خانواده و عالمان، حاکمان هستند. حکومت برای رشد مردم در ساحت‌های مختلف از جمله در زمینه ... بیشتر تربیت اسلامی ساحت‌های مختلفی دارد و تربیت سیاسی یکی از مهم‌ترین این ساحت‌ها است. یکی از عوامل تربیت در کنار خانواده و عالمان، حاکمان هستند. حکومت برای رشد مردم در ساحت‌های مختلف از جمله در زمینه رشد سیاسی می‌تواند سیاست‌های لازم را پیش‌بینی و طراحی کند و برای تحقق روند تربیت سیاسی، برنامه‌ریزی لازم را انجام دهد. با توجه به‌ویژگی حکومت در تسلط سیاسی بر امور مردم و مصالح حکومت اسلامی در مهیاساختن مردم برای همسو ساختن مردم و جلب هم‌کاری آن‌ها در تحقق اهداف عالی حکومت، تربیت سیاسی مردم از اولویت و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اکنون پرسش این است که آیا از منظر فقهی حکومت اسلامی برای تربیت سیاسی مردم وظیفه دارد؟ حدود این مسئولیت چیست؟ این مقاله در قالب روش تحلیلی و اجتهادی و با طرح ادله فقهی اثبات می‌کند که یکی از وظیفه‏ الزامى حکومت اسلامی تربیت سیاسی جامعه است. در مجموع تربیت سیاسی جامعه امری راجح است که مطابق برخی ادله حکم آن الزامی کفایی و مطابق برخی ادله نیز واجب عینی و تعیینی است و از برخی ادله دیگر نیز حداقل استحباب آن قابل استفاده است. هم چنین اگر مقدمات و زمینه سازی‌هایی برای انجام «برنامه‌ریزی حکومت در تربیت سیاسی جامعه» حساب شوند انجام آن‌ها نیز بر حکومت اسلامی وظیفۀ الزامى خواهد بود.

مقاله پژوهشی

معیار حد تمییز کودک

اسماعیل شیخ هادی؛ حسین خادمی

دوره 11، شماره 21 ، شهریور 1403، صفحه 291-313

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18137.1337

چکیده

پژوهش حاضر، ناظر به‌تعیین معیار در تمییز صبی است. منظور از تمییز رسیدن به‌حدی از فهم و ادراک است که بر اساس آن می‌توان کودک نابالغ را مخاطب به‌خطابات شرعی دانست. در فقه اسلامی احکام مختلفی همچون صحت ... بیشتر

روش‎های زمینه‎‎‌ساز تربیت اجتماعی فرزندان؛ حکم فقهی *

دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1396، ، صفحه 115-140

چکیده

بخش مهمی از فرایند تربیت، استفاده از روش‎های تربیتی مناسب در ساحت‎های مختلف است. از این رو، در تربیت کودکان، روش‎های کارآمد تربیتی از جمله‎ روش‎های زمینه‎ساز تربیت اجتماعی اهمیت فراوانی دارد. ... بیشتر

امید و نقش آن در سلامت و بهداشت روان

دوره 03، شماره 003 ، تیر 1387، ، صفحه 37-54

چکیده

هدف مقاله حاضر این است که روشن کند بین امید و سلامت و بهداشت روان ارتباط و همبستگی وجود دارد و این که هر چه افراد نسبت به آینده امیدواری و انتظار بهتری داشته باشند، انگیزه و تلاش آنان افزایش خواهد یافت ... بیشتر

مشاهده مقاله

بررسی شرایط و ویژگی‎های مطلوب قاضی از دیدگاه فقه تربیتی *

دوره 5، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 53-76

چکیده

دین اسلام برای نجات بشر از گمراهی، از ظلمت و جهالت آمده است. اساس این دین بر تربیت بشر و هدایت او به سوی سعادت و کمال است. پرورش استعدادهای مادی و معنوی انسان و خارج کردن آنها از حالت بالقوه و استعداد به ... بیشتر

روش‎های تأدیب کودک از نظر فقه و روان‌شناسی *

دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1396، ، صفحه 91-114

چکیده

تأدیب با توجه به موارد کاربرد آن نزد فقیهان برای دو معنا استعمال شده است. «تربیت همراه با تنبیه»، به عنوان وظیفه والدین و معلم یا «تأدیب مترادف». با تعزیر، با توجه به این نکته، سؤال اصلی این ... بیشتر

بررسی فقهی-تربیتی ورود به منزل مسکونی*

دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1396، ، صفحه 7-34

چکیده

ورود به منزل مسکونی-اعم از شخصی یا دیگری - یکی از مسائل مهمی است که شرع‎ مقدس در بیان آداب و احکام آن اهتمامی ویژه داشته است. احکامی همچون استیذان، استیناس، تسلیم، عدم‎ تجسس، حفظ امانت در نگاه، بخشی ... بیشتر

مقاله پژوهشی

بررسی روش آموزش شبهات اعتقادی و پاسخ به آنها از منظر فقه تربیتی

مهدی عزیزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 بهمن 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19971.1404

چکیده

یکی از ابعاد مهم تربیت اعتقادی، موضوع روشهاست که یکی از روشهای مهم تعلیم باورهای صحیح و اصلاح آنان است در این بین آموزش شبهات اعتقادی و پاسخ به آنها به عنوان یکی از مصادیق تعلیم از آنجا که ممکن است برخی ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی نقش تربیتی حضور کودکان در مسجد از منظر فقه امامیه

یاسر تک فلاح؛ سعید کرمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 بهمن 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19912.1400

چکیده

مسجد به عنوان مهم ترین پایگاه دینی مسلمانان، مکانی ارزشمند برای رشد معنوی تمامی اقشار جامعه محسوب می‌شود. با این وجود تعداد قابل توجهی از فقها، به استناد روایات، به کراهت حضور کودکان در مسجد فتوا داده‌اند؛ ... بیشتر مسجد به عنوان مهم ترین پایگاه دینی مسلمانان، مکانی ارزشمند برای رشد معنوی تمامی اقشار جامعه محسوب می‌شود. با این وجود تعداد قابل توجهی از فقها، به استناد روایات، به کراهت حضور کودکان در مسجد فتوا داده‌اند؛ ولی در مقابل، برخی دیگر از فقها این کراهت را برای کودکانی با شرایطی خاص دانسته‌اند. برخی نیز قائل به استحباب یا اولویت و یا رجحان آوردن معمول کودکان به مسجد داده‌اند. بنابراین باید دید آیا شارع، مؤمنان را از آوردن کودکان به مسجد نهی کرده یا ورود آنها را همانند دیگران می‌داند؟ از آنجایی که عدم تحلیل و پاسخ صحیح به این‌گونه سؤالات موجب معضلاتی در امر تربیت کودکان در مسجد می‌گردد، به‌طوری که هر از گاهی از آن به عنوان مستمسکی برای عدم حضور کودکان در مسجد استفاده می‌شود، نویسنده با مطالعه در منابع روایی و بررسی دیدگاه‌ها و ادله فقهای عظام و سیره عملی حضرات معصومان(علیهم السلام) با روش توصیفی تحلیلی و با بهره‌گیری از ابزار کتابخانه‌ای به تبیین ابهامات موجود پرداخته است. از قرائن و شواهد، می‌توان نتیجه گرفت که مراد روایات وارده، تنها کودکان غیرممیزی است که در مسجد قابل اعتماد نیستند. در گزارشات تاریخی مرتبط با این موضوع از سیره نیز هیچ گزارش و نشانه‌ای بر کراهت آوردن کودکان به مسجد به چشم نمی‌خورد؛ بلکه دقیقا گزارشاتی وجود دارد که دقیقاً مخالف آن است. لذا وجه جمعی میان این دسته از گزارشات با روایات ناهیه که ضعیف السندند، باقی نمی‌ماند. پس حکم به استحباب یا اباحه آوردن کودکان به مسجد بر کراهت ترجیح دارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی تأثیر سرگرمی در میانسالان از منظر فقه اسلامی

سیدعبدالله میرخندان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 بهمن 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.18694.1359

چکیده

بررسی تأثیرهای مثبت و منفی سرگرمی‌های امروزی بر میانسالان از منظر فقه اسلامی به دلیل تغییرات مهمی که شخصیت این افراد در این سنین تجربه می‌کند، موضوعی چالش‌برانگیز و ضروری است. هدف این پژوهش تحلیل تأثیرات ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

مسئولیت حکومت در جلوگیری از حرام اجتماعی ؛ ادله فقهی و راهکارها

محسن محمدی؛ زهره نیکفرجام؛ طیبه عارف نیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1403

https://doi.org/10.22034/mft.2025.19529.1386

چکیده

نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک حکومت اسلامی افزون بر تأمین امنیت و رفاه مردم، موظف به اجرای احکام و قوانین الهی نیز می باشد. بخشی از این وظایف در رابطه با جلوگیری از محرماتی است که آشکارا و در انظار ... بیشتر

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	15
تعداد شماره‌ها	27
تعداد مقالات	217
تعداد نویسندگان	262
تعداد مشاهده مقاله	112,888
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	24,390
نسبت مشاهده بر مقاله	520.22
نسبت دریافت فایل بر مقاله	112.4
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	617
تعداد مقالات رد شده	212
درصد عدم پذیرش	34
تعداد مقالات پذیرفته شده	87
درصد پذیرش	14
تعداد پایگاه های نمایه شده	18
تعداد داوران	31

دوره 11 (1403)

دوره 10 (1402)

دوره 9 (1401)

دوره 8 (1400)

دوره 7 (1399)

دوره 6 (1398)

دوره 5 (1397)

دوره 4 (1396)

دوره 3 (1395)

دوره 2 (1394)

دوره 1 (1393)

دوره 04 (1388)

دوره 03 (1387)

دوره 02 (1386)

دوره 01 (1384)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان