مطالعات فقه تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری، افغانستان

10.22034/mft.2021.10333.1123

چکیده

چکیده
تربیت اسلامی ساحت‌های مختلفی دارد و تربیت اخلاقی یکی از مهمترین این ساحت‌ها است که جامعه را با وظایف و تکالیف اخلاقی آشنا کرده و آنان را متعهد به انجام آن می‌نماید. آن چه اهمیت دارد این است که بدانیم مسئولیت تربیت اخلاقی جامعه بر عهده کیست ؟ و حکم فقهی آن چیست؟ این پژوهش در قالب روش توصیفی، تحلیلی و اجتهادی با محوریت آیات و روایات به بازخوانى وظایف حکومت اسلامی در قِبال تربیت اخلاقی جامعه بی پردازد و براساس روش‏ شناسى فقهى، میزان و جزئیات وظیفه‏ مندى حکومت اسلامی را در تربیت اخلاقی جامعه را روشن نماید. با طرح ادله مانند آیات، روایات، عقل، سیره و قواعد عامه، به بررسی وظیفه حکومت اسلامی در تربیت اخلاقى جامعه پرداخته است و پس از بررسى‏ ادله توانسته، وظیفه‏اى الزامى حکومت اسلامی را در تربیت اخلاقى جامعه، اثبات کند و هم چنین اگر مقدمات و زمینه سازی‌هایی برای انجام « تربیت اخلاقی جامعه » قلمداد شوند انجام آن ها نیز بر حکومت اسلامی وظیفه‏اى الزامى خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential study of the duty of the Islamic government in the moral education of society

نویسنده [English]

  • reza Amini

چکیده [English]

Summary
Islamic education has different fields and moral education is one of the most important fields that acquaints the society with moral duties and obliges them to perform it. What is important is to know who is responsible for the moral education of society? And what is its jurisprudential ruling? This research in the form of descriptive, analytical and ijtihad method with the focus on verses and hadiths to re-read the duties of the Islamic government in relation to the moral education of society and based on jurisprudential methodology, to clarify the extent and details of the Islamic government's duty in moral education of society . By presenting evidences such as verses, narrations, intellect, manners and public rules, he has dealt with the "duty of the Islamic government in the moral education of society" and after examining the evidence, has been able to prove an obligatory duty of the Islamic government in the moral education of society. Explain the conditions and requirements for doing this task

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics
  • moral education
  • government
  • governmental affairs
  • duty
  • jurisprudential study
  1. قرآن

    نهج‌البلاغه

    1. ابن سینا، حسین بن عبد الله، الإلهیات من کتاب الشفاء، تحقیق: حسن زاده آملی، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، 1376.
    2. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، قاهره، مکتب الاسلامیة، 1430ق.
    3. اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان، دفتر تبلیغات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم، ایران، چاپ اول، 1403هـ.
    4. استادی، رضا، بیست مجلس پیرامون عهدنامه مالک اشتر، دارالکتب الاسلامیه، 1380.
    5. اسماعیل علی، خالد، القاموس المقارن لالفاظ القرآن الکریم، مؤسسه البدیل للنشر و الدراسات، الطبعة الاولی، بیروت، 1430.
    6. اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1391.
    7. ________، تربیت فرزند با رویکردی فقهی، تحقیق: سید نقی موسوی، قم، مؤسسه اشراق.
    8. توماس هابز، لویاتان، مترجم: حسین بشیریه، نشر نی، 1398.
    9. جوادی آملی، عبدالله، هدایت در قرآن، قم، اسراء، چاپ دوم.
    10. حاجی میرزایی، فرزاد، «مکی و مدنی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان _ ناهید، 1377.
    11. حرّانی، حسین بن شعبه، تحف العقول، مؤسسه الاعلمی، بیروت، 1394.
    12. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، 1409.
    13. حلی، نجم‌الدین، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، تهران، استقلال، 1409.
    14. خدادادی، محمداسماعیل، مبانی علم سیاست، یاقوت، 1390.
    15. خراسانی هروی، محمد کاظم، کفایة الاصول، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، [بی‌تا].
    16. خمینی، روح الله، البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؟ره؟، چاپ اول، 1380.
    17. __________ ، صحیفه امام، تهران مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؟ره؟، 1378.
    18. خندان، محسن، تبلیغ اسلامی و دانش ارتباطات اجتماعی، تهران، نشر سازمان تبلیغات،
    19. خوانساری، سید احمد، جامع المدارک، تعلیق: علی‌اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، چاپ دوم، 1355.
    20. خویی، ابوالقاسم، (اجود التقریرات) تقریرات بحث محقق نائینی، مؤسسه مطبوعات دینی، قم، 1369.
    21. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم الدار الشامیة، 1412.
    22. زبیدی واسطی، سید محمد بن مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، منشورات بیروت، دار مکتبة الحیاة، 1406.
    23. سیوطی جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، 1404.
    24. شیرازی، صدر الدین محمد، الاسفار الاربعه، قم، 1378 _ 1389.
    25. طباطبائی، محمد حسین، المیزان، مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة السادسة، قم، 1421.
    26. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مکتبة العلمیة الاسلامیة، تهران، [بی‌تا].
    27. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، نشر مرتضوی، 1364.
    28. طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجردالفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب العربی، 1390.
    29. عاملی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1412.
    30. عراقی، ضیاء الدین، مقالات الصول، مجمع فکراسلامی، قم 1420.
    31. فاضل لنکرانی، اصول فقه شیعه، قم، فیضیه، 1377.
    32. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، هجرت، 1410ق.
    33. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، دارالکتب العلمیة، بیروت، 1415ق.
    34. فضل الله، محمد حسین، من وحی القرآن، دارالملاک، الطبعة الثانیة، بیروت، 1419ق.
    35. قرشی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، 1430ق.
    36. قرطبی، محمد بن احمد، تفسیر قرطبی، بیروت، دارالفکر، [بی‌تا].
    37. قمی، شیخ عباس، «سفینه البحار ومدینه الحکم والاثار» تهران، کتابخانه سنایی، 1363.
    38. کرکی، علی بن حسین، رساله وجوب نماز جمعه در عصر غیبت، (نسخه خطی).
    • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
    1. مصباح یزدی، محمدتقی، فلسفه اخلاق، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؟ره؟، 1394.
    2. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مؤسسة الطباعة و النشر وازرة الثقافة و الارشاد الاسلامی، الطبعة الاولی، تهران، 1416ق.
    3. مکارم شیرازی، ناصر، انوارالاصول، مطبعة امیرالمؤمنین، قم، الطبعة الاولی، 1424ق.
    4. ____________، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1378.
    5. میرداماد، محمدباقر بن محمد، القبسات، محقق: مهدی موسوی بهبهانی، دانشگاه تهران، 1374ش.
    6. نراقی، احمد، عوائد الایام، مکتبة بصیرتی، قم، چاپ سوم، 1408ق.
    7. همت بناری، علی، تعامل فقه و تربیت، قم، آموزشی و پژوهشی امام خمینی؟ره؟، چاپ اول، 1383.