نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اسماعیل عبداللهی ¹
• خالد غفوری الحسنی ²

¹ گروه فقه مقارن، مجتمع آموزش عالی فقه، دانشجوی دکتری فقه مقارن، جامعة المصطفی العالمیة، نیجریه

² استادیار جامعة المصطفی العالمیة، عضو انجمن فقه و حقوق اسلامی، عراق

چکیده

مسأله حضانت، از جمله مسایل مهم فقهی است که در کتب فقهی برخی ابعاد آن، مطرح شده است؛ حضانت موانعی نیز دارد؛ از جمله موانع اعتقادی حضانت، در فقه اهل‎بیت  و دو مذهب حنفیه و مالکیه که علیرغم اهمیت آن، کمترمورد توجه قرار گرفته است.
مقصود از حضانت، ولایت بر کودک و مجنون به خاطر تربیت آنها و آن‎چیزهایی است که مربوط به مصلحت و حفظ آنهاست. هر فردی، صلاحیت عهده داری حضانت را ندارد؛ به‌طور کلی،برخی موانع حضانت شامل نداشتن اهلیت، انحرافات عقیدتی، انحرافات سلوکی و اخلاقی، مرض جسمی و نداشتن قدرت اقتصادی است. در این مقاله، سعی شده است موانع اعتقادی حضانت که با شکل‎گیری اصل نظام اعتقادات دینی کودکان ارتباط دارد، بررسی شود.
رویکرد این مقاله، بررسی موانع حضانت ناشی از انحراف عقیدتی حاضن یعنی کفر و ارتداد به روش توصیفی و تحلیلی است که با مراجعه به نظریات وآراء فقهای مذهب اهل‎بیت  و دو مذهب حنفیه و مالکیه انجام می‎شود. طبق نتیجه این پژوهش، متصدیان تربیت در جامعه اسلامی، باید در این زمینه به مسئولیت خطیر خویش عمل کنند و نباید حضانت کودک به دست کافر و یا مرتد سپرده شود؛چرا که آثار شوم این دو انحراف عقیدتی، مستمراً در محضون باقی‎مانده، موجب انحراف در شکل‎گیری نظام اعتقادی، عاطفی و رفتاری کودک و در نهایت شقاوت فرد است که تبعات اجتماعی نیز، دارد.

کلیدواژه‌ها

• موانع حضانت
• انحراف
• عقیده
• فقه اهلبیت
• فقه حنفیه
• فقه مالکیه

موضوعات

• احکام شرعی تربیت

عنوان مقاله [English]

The Religious Obstacles of Custody in the Jurisprudence of Ahl al-Bayt and the Hanafiyyah and Malikiyyah Schools and Its Effects on Raising Children

نویسندگان [English]

• ismaila abdullahi ¹
• Khalid Ghafūrī al-Ḥasanī ²

¹ Department of comparative jurisprudence, Faculty of Advanced Jurisprudence, al-Mustafa Int’l University, Nigeria

² Assistant professor, al-Mustafa International University, member of Islamic Fiqh and Law Association, Iraq

چکیده [English]

Child custody is among the most important issues that has been dealt with in the jurisprudential literature but child custody has ideological hindrances as well which have been given little attention.  Custody is guardianship over a child and an insane person for their upbringing and what is relevant to their interest and preservation. Every person is not qualified to take custody. In general, some obstacles to custody include lack of capacity, ideological deviations, behavioral and moral deviations, physical illness and lack of economic power. In this article, an attempt has been made to examine the religious barriers of custody that are related to the formation of children's religious beliefs.
The approach of this article is to examine the obstacles to custody caused by the custodian’s ideological deviation, i.e. disbelief and apostasy. The research has been conducted in a descriptive and analytical way, which is done by referring to the views and opinions of the jurists of the Ahl al-Bayt School of Jurisprudence and those of the Hanafi and Maliki sects. According to the results of this research, those in charge of education in the Islamic society must fulfill their serious responsibility in this field and the custody of the child should not be entrusted to the hands of infidels or apostates, because the evil effects of these two ideological deviations will constantly remain in the child. It causes a deviation in the formation of the child's belief, emotional and behavioral system and ultimately the individual's misery, which also has social consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

• Custody hindrances
• perversion
• ideology
• holy household jurisprudence
• Hanafi jurisprudence
• Maliki jurisprudence