نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه فقه تربیتی، مجتمع آموزش عالی فقه، جامعه المصطفی العالمیه، پاکستان
2 گروه علوم تربیتی، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
3 گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، قم ، ایران
چکیده
«انگیزه»، عاملی اســت که شخص را به انجام عمل، با میل و اراده خویش متمایل می‌سازد. معمولاً واژه انگیزش فرایندی است که موجب برانگیختگی، هدایت و احیای رفتار می‌شــود. از طرفی پرورش عدالت، یکی از اهداف بعثت انبیاء بوده و ایجاد انگیزه، نقش مهمی در گرایش افراد به ســوی عدالت دارد. در رابطه با «انگیزه‌بخشی در زمینه پرورش عدالت» پژوهش مستقلی صورت نگرفته است و آثار متعددی که درباره انگیزش نگاشته شده، اولاً: فاقد رویکرد فقهی بوده و حکم «انگیزه‌بخشی در زمینه عدالت» معین نشده است؛ ثانیاً: «روش‌های ایجاد انگیزه» نیز تبیین نشده است. هدف این مقاله، شناسایی حکم انگیزه‌بخشی و روش‌های ایجاد انگیزه در زمینه عدالت است. این پژوهش با روش تحلیل و اجتهاد بر مبنای قرآن و منابع روایی، به این نتایج دست یافته است: الف) بر اساس آیات قرآن اگر انگیزه لازم برای رعایت عدالت و پرورش آن در سطح جامعه نباشد، انگیزه‌بخشی واجب است و همه مکلفان، بایستی با ایجاد انگیزه، افراد جامعه را به سوی عدالت متمایل سازند. ب) در زمینه پرورش عدالت می‌توان به روش‌های انگیزه‌بخشی مانند موعظه، تشویق، انذار، تبشیر، امر و نهی تمسک جست. ج) با توجه به ادله قرآنی و روایی، حکم این روش‌ها استحباب است اما حکم به‌کارگیری روش «امر ونهی» الزامی است. لذا امر و نهی کردن به عدالت لازم و ضروری است. د) روش‌های انگیزه‌بخش حاکمان، سلاطین و همه مکلفان را شامل می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Motivation in education justice from the point of view of educational jurisprudence
نویسندگان [English]
- shujaat ali 1
- majid Toroghi 2
- seyednaghi mousavi 3
1 Educational Jurisprudence Department, Jurisprudence Higher Education Complex, Al-Mustafa Al-Alamiya Society, Pakistan
2 Department of Educational Sciences, Humanities Higher Education Complex, Al-Mustafa Al-Alamiya Community, Qom, Iran
3 Department of Educational Sciences, Farhangian University, Qom, Iran
چکیده [English]
"Motivation" is a factor that inclines a person to perform an action with his own will. Usually, the word motivation is a process that causes excitement, guidance and revival of behavior. On the other hand, fostering justice is one of the goals of the prophets and creating motivation plays an important role in people's tendency towards justice. there has been no independent research on "motivation in the field of justice" and the numerous works written about motivation, firstly: lack a jurisprudential approach and the ruling of "motivation in the field of justice" has not been determined; Secondly: "Motivation methods" have not been explained either. the purpose of this article is to identify motivational rulings and motivational methods in the field of justice. this research has reached the following results with the method of analysis and ijtihad based on the Qur'an and narrative sources: a) According to the verses of the Qur'an, if there is no motivation to regard justice and its cultivation at the level of the society, motivation is obligatory and all those who are obliged to Creating motivation to incline people towards justice. b) In the field of cultivating justice, one can rely on motivational methods such as preaching, encouraging, warning, evangelizing, commanding and forbidding. c) According to the Qur'anic and narrational evidences, the ruling of these methods is desirable, but the ruling of using the "Amar va nahi" method is mandatory. Therefore, commanding and forbidding justice is obligatory and necessary. d) Motivating methods include rulers, sultans and all the obligees.
کلیدواژه‌ها [English]
- : Motivating
- cultivating justice
- educational jurisprudence
قرآن کریم
- ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا7، نشر جهان، تهران ، چ اول ، 1378 ق.
- ابن فارس ، احمد ، معجم مقائیس اللغه ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم ، قم- ایران، چ 1 ، 1404 ه ق.
- ابن منظور، ابو الفضل جمال الدین محمد بن مکرم، لسان العرب ، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر، بیروت - لبنان، سوم، 1414 ه ق.
- اردبیلی ، محمد بن علی ، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد ، دارالاضواء، بیروت، 1403ق.
- اسماعیل بن عبّاد ، ابوالقاسم ، المحیط فی الغه ، محقق: محمد حسن آل یاسین ، بیروت- لبنان ، عالم الکتاب ، چ اول ، 1414 ه ق.
- اعرافی علی رضا، فقه تربیتی مبانی و پیش فرضها ، قم موسسه اشراق و عرفان، ش1391.
- اعرافی، علی رضا ، قواعد فقهیه، موسسه اشراق و عرفان ، قم ، 1393.
- برقی، احمد بن محمد ، رجال البرقی، مصحح میاموی، محمدکاظم تهران ، دانشگاه تهران ، 1342ه.ش.
- تبریزی ، جواد ، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب ، قم ، دارالصدیقه الشهیده ، چ چهارم ، ۱۴۲۵ ق.
- تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم ، دار الکتاب الإسلامی ، قم، چ دوم، 1410 ق.
- جزرى، ابن اثیر، مبارک بن محمد ، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر ، مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان ، بی چا ، بی تا.
- جوهری ، اسماعیل بن حماد ، الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة ، دار العلم للملایین ، بیروت- لبنان ، چ اول ، 1410 ه ق.
- حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة ، ، مؤسسة آل البیت، قم، چاپ اول، 1409 ق.
- حسینی زبیدی ، سید محمد مرتضى ، تاج العروس من جواهر القاموس، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت - لبنان، اول، 1414 ه ق.
- حمیری ، نشوان بن سعید ، شمس العلوم و دواء الکلام العرب من الکلوم ، بیروت- لبنان ، دار الفکر المعاصر ، چ اول ، 1420 ه ق.
- خمینی، روح الله، ولایت فقیه، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، چ1، 1378.
- خوئی ، سید أبوالقاسم ، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، دارالزهراء، بیروت، 1403 ق.
- دکترداوودی ، محمد،حسینی زاده،سید علی، سیرة تربیتی پیامبر و اهل بیت ، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،چاپ اول، 1389.
- دهخدا، علی اکبر ، لغتنامه دهخدا ، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران ، چ 2 ، 1377.
- رابینز ، استیفن پی ، رفتار سازمانی مفاهیم، نظریه ها، کاربردها، ترجمه پارسائیان علی و اعرابی سید محمد ، دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران ، 1378ش.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد ، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، انتشارت دارالعلم الدار الشامیه ، چ اول ،
- زمخشری، محمود بن عمر، ، الفائق فی غریب الحدیث، عیسی البابی الحلبی و شرکاه ، چ دوم ، بی تا.
- سید جوادین، سید رضا ، مدیریت منابع انسانی، انتشارات دانشگاه تهران ، 1386ش.
- سیف، علی اکبر، روانشناسی پرورشی نوین . تهران ، دوران ، 1394ش.
- شاهرودی، سید محمود ، فقه مطابق مذهب اهل بیت : ، چاپ اول ، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت: ، ، قم – ایران ، 1426.
- شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة ، قم، هجرت ، چاپ اول، 1414 ق.
- شیخ انصارى ، مرتضى بن محمد ، کتاب المکاسب ، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، قم - ایران، اول، 1415 ه ق.
- طریحی، فخرالدین ، مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران، انتشارات کتاب فروشی مرتضوی، چ سوم،1375ش.
- طوسی ، محمد بن حسن ، رجال الطوسی، قم - ایران ، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم مؤسسة النشر الإسلامی، 1427 ه.ق.
- طوسى، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، قم ،مکتبة المحقق الطباطبائی ، چاپ اول، 1420 ق.
- عبدالمنعم، محمود عبدالرحمن ، معجـم المصـطلحات و االلفـاظ الفقهیـه ، بیروت، نشر الشرکة العالمیة الکتاب.
- علامه حلی ، حسن بن یوسف ، الخلاصه للحلی ، الشریف الرضی ، قم - ایران ، 1402 ه.ق.
- فراهیدى، خلیل بن احمد ، کتاب العین، مصحح دکتر مهدى مخزومى و دکتر ابراهیم سامرائى نشر هجرت ، قم- ایران ، دوم ، 1410 ه ق.
- فیروزآبادی، مجد الدین محمد بن یعقوب ، القاموس المحیط، مؤسسة الرسالة للطباعة والنشر والتوزیع، بیروت – لبنان ، چ هشتم ، 1426 ق.
- فیومى، احمد بن محمد مقرى، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، منشورات دار الرضی، قم - ایران، چ اول، بی تا.
- قاسمی ، محمد جمال الدین ، محاسن التأویل، بیروت ، دار الکتب العلمیة ، چ1 ، 1418ه.ق.
- قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن ، دار الکتب الإسلامیة، تهران - ایران، ششم، 1412 ه ق.
- کشی، محمد بن عمر ، اختیار معرفة الرجال ، مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث ، قم - ایران ، 1404 ه.ق.
- کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی ، دار الکتب الاسلامیه ، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق.
- مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار ، دار إحیاء التراث العربی ، بیروت، چاپ دوم، 1403 ق.
- مصطفوی، حسن ، التحقیق فی کلمات القرآن ، تهران، انتشارت وزارت ارشاد ، چ اول ، 1416.
- مکارم شیرازی، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، قم ، انتشارات مدرسه الامام على بن ابى طالب7، اول، 1427 هـ ق.
- موسوی بجنوردی ، سید محمد بن حسن ، قواعد فقهیه ، تهران ، موسسه عروج ، چ سوم ، 1401.
- موسوی خوئی ، ابوالقاسم ،مصباح الفقاهه ، قم ، موسسه انصاریان، ۱۴۱۷ق.
نجاشی، احمد بن على، رجال النجاشی ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجامعة المدرسین بقم المشرفه، قم، چاپ ششم، 1365 ش.
)