نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا شاکری رودبارکی ¹
• مجید طرقی ²
• حمید جزایری ^{3، 4}

¹ گروه فقه و علوم تربیتی، جامعة المصطفی العالمیة، مجتمع آموزش عالی فقه، قم، ایران

² گروه فقه و علوم تربیتی، جامعه المصطفیالعالمیة، مجتمع آموزش عالی فقه، قم، ایران

³ گروه علوم قرآن و حدیث، جامعة المصطفی

⁴ العالمیة

چکیده

بررسی نقش نماز به عنوان یک الگوی تربیتی جامع در شکل‌دهی به سبک زندگی اسلامی، با تأکید بر الگوی چهاروجهی روابط انسان (خود، خدا، خلق و خلقت) از ابعاد حائز اهمیت پژوهشی و مد نظر محقق است. پرسش اصلی پژوهش این است که نماز چگونه از طریق تقویت این چهار وجه، به تربیت فردی و اجتماعی منجر می‌شود؟
پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع فقهی و تربیتی اسلام انجام شده است. ارتباط بین احکام نماز و مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی در چارچوب الگوی چهاروجهی، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد نماز با تقویت همزمان ارتباط انسان با خدا (معنویت)، خود (اخلاق فردی)، خلق (مسؤولیت‌پذیری اجتماعی) و خلقت (تعامل سازنده با محیط زیست)، سبک زندگی اسلامی را در ابعاد معنوی، فردی، اجتماعی و زیست‌محیطی نهادینه می‌کند. شرط تحقق این تأثیرات، اقامۀ نماز با حضور قلب و فهم معانی آن است. این مقاله در نهایت به این نتیجه می­رسد که نماز فراتر از یک عبادت فردی، کارکرد تربیتی نظام‌مندی دارد که قادر است پایه‌های یک جامعۀ سالم، پویا و مسئولیت‌پذیر را بنیان نهد.

کلیدواژه‌ها

• نماز
• قرآن
• تربیت
• سبک زندگی اسلامی
• الگوی چهار وجهی

موضوعات

• احکام شرعی تربیت

عنوان مقاله [English]

The Educational Impact of Prayer on Islamic Lifestyle; A Case Study in the Four-Dimensional Model of Human Relations

نویسندگان [English]

• شاکری shakeri ¹
• majid toroghi ²
• Hamid Jzayri ^{3 4}

¹ Department of Jurisprudence and Educational Sciences, Al-Mustafa University, Jurisprudence Higher Education Complex, Qom, Iran

² Department of Jurisprudence and Educational Sciences, Al-Mustafa Al-Alamiyah Society, Jurisprudence Higher Education Complex, Qom, Iran

³ Quran and Hadith Sciences Group, Al-Mustafa International University

⁴

چکیده [English]

Examining the role of prayer as a comprehensive educational model in shaping an Islamic lifestyle, with an emphasis on the four-dimensional model of human relations (self, God, creation, and the environment), is of significant research interest. The main question of the research is how prayer, by strengthening these four dimensions, contributes to individual and social education?
This study was conducted using a descriptive-analytical method and references to Islamic jurisprudential and educational sources. The relationship between the rulings of prayer and the components of an Islamic lifestyle within the framework of the four-dimensional model has been analyzed. The findings show that prayer simultaneously strengthens the connection between humans and God (spirituality), self (personal ethics), creation (social responsibility), and the environment (constructive interaction with nature), thereby institutionalizing an Islamic lifestyle in spiritual, individual, social, and environmental dimensions. The condition for realizing these impacts is performing prayer with presence of heart and understanding its meanings. This article ultimately concludes that prayer, beyond being an individual act of worship, has an organized educational function capable of laying the foundations for a healthy, dynamic, and accountable society.

کلیدواژه‌ها [English]

• Prayer
• Quran
• education
• Islamic lifestyle
• four-dimensional model