نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اباذر کافی موسوی
• مهدیه کشانی

گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

نگاه قرآن به‌احکام خوردن و آشامیدن تنها محدود به‌حرمت و حلیت نیست؛ بلکه با روی‌کرد تربیتی و در راستای تقرب به‌خداوند و تعالی و کمال جایگاه انسانی است. شناخت و فهم این نگاه قرآنی، مقدمه‌ای است برای ورود به‌مباحث فقه تربیتی که یکی از عرصه‌های پژوهشی نوظهور است و به‌بایدها و نبایدهای شرعی مؤثر در امر تربیت می‌پردازد. هدف پژوهش حاضر، شناخت گونه‌های احکام مرتبط با خوردن و آشامیدن در قرآن، جهت استخراج مدل توصیفی آن‌ها و دریافت دلالت‌های مرتبط تربیتی است. برای دست‌یابی به‌این منظور و به‌دلیل چندوجهی بودن مقاله حاضر، روش پژوهش، ترکیبی از مراحل پدیدارشناسی توصیفی در مرحله رجوع به‌آیات قرآن، تحلیل و کدگذاری داده‌ها به‌شیوۀ استراتژی داده بنیاد با نرم‌افزار MAXQDA در سه بخش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی و روش استنتاج از مبانی در بخش دلالت‌های تربیتی برای دروس تخصصی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که 59 کد باز در رابطه با فقه اکل و شرب در آیات قرآن وجود دارد که در قالب سه کد انتخابی (مطلوب و ممدوح، مباح و واجب و مذموم و حرام) دسته‌بندی شده‌اند. سه دسته فوق در مرحله بعد در هر بخش به‌دو کد محوری، اکل و شرب تقسیم‌بندی شده‌اند. در نهایت، داده‌های پژوهش در قالب هشت اصل تربیتی مورد استنباط قرار گرفته‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

• گونه‌شناسی
• مدل‌یابی
• فقه تربیتی
• احکام اکل و شرب

موضوعات

• احکام فقهی اصول و روشهای تربیتی

عنوان مقاله [English]

Typology and Modeling of the Rulings on Eating and Drinking for the Inference of Educational Jurisprudence

نویسندگان [English]

• abazar kafimosavi
• . .

گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده [English]

The Quran’s perspective on the rulings concerning eating and drinking is not limited to permissibility and prohibition; rather, it adopts an educational approach aimed at drawing closer to God, spiritual elevation, and achieving human perfection. Understanding this Quranic perspective is a prerequisite for delving into the discussions of educational jurisprudence, an emerging field of research that addresses the permissible and impermissible aspects of Islamic law impacting education. The present research aims to identify the types of rulings related to eating and drinking in the Quran to extract their descriptive model and understand the related educational implications. To achieve this purpose and due to the multifaceted nature of this article, the research method combines descriptive phenomenology in the stage of referring to the Quranic verses, data analysis and coding using a grounded theory strategy with MAXQDA software in three stages: open coding, axial coding, and selective coding, and the method of inference from principles in the section on educational implications for specialized courses.
The research findings indicate the existence of 59 open codes related to the jurisprudence of eating and drinking in the Quranic verses, categorized into three selective codes: desirable and commendable, permissible and obligatory, and reprehensible and forbidden. In the next stage, the three aforementioned categories are further divided into two axial codes in each section: eating and drinking. Finally, the research data are inferred into eight educational principles.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Typology
• Modeling
• Educational Jurisprudence
• Rulings on Eating and Drinking