مطالعات فقه تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی دانشکده عقیدتی سیاسی دانشگاه علوم انتظامی امین

2 استادیار گروه اخلاق اسلامی دانشکده عقیدتی سیاسی دانشگاه علوم انتظامی امین

10.22034/mft.2022.10144.1112

چکیده

یکی از مهم‎ترین اهداف تشکیل نظام اسلامی، فراهم کردن زمینه‌های پرورش فضایل اخلاقی و تربیت انسان‌‌ها و رساندن ایشان به کمال مطلوب است. نیروی انتظامی یکی از مهم‎ترین ارکان نظام اسلامی و عملکردش کمک به نظام اسلامی برای رسیدن به آن هدف عالی است. تحلیل فقهی جایگاه نیروی انتظامی در تربیت اخلاقی جامعه و وظیفة تربیتی آن، ابهامات و شبهاتی را که هم برای نیروهای انتظامی و هم برای مردم پیش می‌آید -از نظر حدود و حقوق هرکدام- برطرف می‌کند. این تحقیق با رویکرد فقهی و استنباط اجتهادی و جمع‌آوری و تحلیل متون دینی، در پی اقامة دلیل و استخراج حکم فقهی و پاسخ‌گویی به این پرسش است که: آیا افراد نیروی انتظامی در قبال تربیت جامعة اسلامی وظیفه‌ای شرعی بر عهده دارند؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، حکم فقهی این وظیفه کدام است؟
نتایج استنباطی پس از گرد‌آوری و تحلیل داده‌های متنی، حکایت از اثبات وظیفه‌مندی نیروی انتظامی در تربیت اخلاقی جامعه از رهگذر شش دلیل خاص (آیات تزکیه، لزوم تأسی، لزوم آمادگی در برابر دشمنان، سیرة معصومان( دلیل عقلی و لزوم اطاعت از ولی امر) و هفت دلیل عام دارد. درمجموع، با کمک این ادله که برخی بر وجوب و برخی بر استحباب تربیت اخلاقی جامعه توسط نیروی انتظامی دلالت دارند، می‌توان حکم به وجوب فقهی برای افراد این نیرو در جهت گسترش تربیت و آداب اسلامی در جامعه نمود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Principles of Police Force's Being Duty-bound in the Moral Education of the Religious Community

نویسندگان [English]

  • Mohammed Etrat Doost 1
  • Mohammed Abdolrahimi 2

1 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Faculty of Political Ideology, Amin University of Law Enforcement Sciences

2 Assistant Professor, Department of Islamic Ethics, Faculty of Political Ideology, Amin University of Law Enforcement Sciences

چکیده [English]

 One of the most important goals of the Islamic system is to provide the grounds for cultivating moral virtues and educating human beings and bringing them to ideal perfection. The police force is one of the most important pillars of the Islamic system and its function is to help the system to achieve that great goal. A jurisprudential analysis of the position of police force in the moral education of the society and its pedagogical role helps remove the ambiguities and doubts that arise for both the police forces and the people in terms of the limits and rights of each side. This research that has a jurisprudential and inferential approach and analyzes collected religious texts, seeks to provide evidence and extract the jurisprudential ruling and answer the question of whether law enforcement agencies have a religious duty to educate the Islamic community. If the answer is in the affirmative, what is the jurisprudential ruling of this duty?
The results drawn after collecting and analyzing textual data, prove the obligation of law enforcement agencies to morally educate the society through six specific reasons (verses of purification, the need for obedience, the need for preparation against enemies, the normative conduct of the infallibles, rational reason and the need to obey the leader in charge of the affairs). And there are seven common reasons as well. In general, some of the arguments indicate the necessity and some the desirability of the moral education of the society by the police.  It can be said that based on the jurisprudential precepts, the police force has a duty to spread Islamic education and manners in society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • duty
  • moral education
  • law enforcement force
  • police
  • jurisprudence

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

  1.  قرآن کریم
  2.  نهج‌البلاغه
  3. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى (1385ق‏). دعائم الإسلام‏. به‌کوشش آصف فیضى، ‏2جلدی، قم: مؤسسه آل البیت.
  4.  اعرافی، علیرضا (1400). فقه تربیتی 30، قواعد فقه تربیتی، نگارش سیدعنایت الله کاظمی، قم: اشراق و عرفان.
  5.  برنجکار، رضا؛ نصرتیان اهور، مهدی (1396). قواعد کلامی، قم: دار الحدیث.
  6. حمیرى، ‏ عبدالله ابن جعفر (1413ق). قرب الإسناد، قم‏: مؤسسه آل البیت.
  7. ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین (‏1405ق). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة. 4جلدی. به‌کوشش مجتبى عراقى. ‏‏قم: دار سیدالشهداء للنشر.
  8.  ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب، بیروت: دار الفکر.
  9. اخلاقی، اسماعیل (1388). تربیت دینی در عصر مدرن، پگاه حوزه، شماره 258.
  10.  اعرافی، علیرضا؛ محمودیان، حسین؛ شهامت، احمد (1397). وظیفه‌مندی عمومی در تربیت اخلاقی در فقه تربیتی، مطالعات فقه تربیتی، دوره 5، شماره 9.
  11.  امیدی‌فر، عبداله؛ بیله‌ور، مرضیه (1396). بررسی فقهی قاعده ارشاد جاهل، پژوهش‌های فقهی، دوره 13، شماره 3.
  12.  بناری، علی‌همت (1379). بررسی اولویت‌های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام علی؟ع؟ در نهج‌البلاغه، تربیت اسلامی، شماره 4.
  13.  پایگاه اینترنتی حوزه. https://hawzah.net/
  14.  پایگاه اینترنتی مؤسسه اشراق و عرفان. https://www.eshragh-erfan.com/index.php/fa/
  15.  تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غررالحکم و درر الکلم، قم: دار الکتاب الاسلامی.
  16.  جمالزاده، ناصر و باباخانی، مجتبی (1396). کاربرد قاعده حفظ نظام در اندیشه فقهی-سیاسی امام خمینی، دانش سیاسی، سال 13، شماره اول.
  17.  حسینی خامنه‌ای، سید علی (1424ق). اجوبة الاستفتائات، قم: دفتر مقام معظم رهبری.
  18.  حسینی، ناهید و فریبا شایگان (1398). راهبرد تربیت دینی و اجتماعی نیروی انتظامی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله)، بصیرت و تربیت اسلامی، شماره 50.
  19.  داودآبادی، محسن (1392). تحلیلی بر قاعده فقهی اعانه بر برّ و موارد کاربرد آن در عرصه حکومت، پژوهشنامه فقهی، سال دوم، شماره 1.
  20.  راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دار العلم.
  21.  طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، قم: اسلامی.
  22.  طبرسی، حسن بن فضل (1370). مکارم الأخلاق، قم: الشریف الرضی.
  23.  طرقی، مجید و جواد ابراهیمی (1397). تربیت اجتماعی از منظر فقهی مبتنی بر نظام قواعد فقهی؛ مطالعات فقه تربیتی، دوره 5، شماره 9.
  24.  قرشی، سید علی‌اکبر (1412ق). قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  25.  کریمی‌خوزانی، علی و غلامرضا غفاری و فاطمه عزیزآبادی فراهانی (1397). چالش‌ها و راهکارهای اخلاقی پلیس در مدیریت ازدحام‌های اعتراض‌آمیز. اخلاق در علوم و فنّاوری، سال سیزدهم، شماره 1: ۹-۱۷.
  26.  کشاورز، سوسن و سینا ترکاشوند (1396). تبیین سیره تربیتی امام صادق؟ع؟ جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی، تربیت اسلامی، سال 12، شماره 24.
  27.  کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
  28.  موسوی خمینی، سید روح‌الله (1392الف). تحریر الوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  29.  -------------------(1392ب). کتاب البیع، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی؟ره؟.
  30.  ------------------ (1423ق). ولایت فقیه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی ؟ره؟.
  31.  واسطی زبیدی، سید محمدمرتضی حسینی (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر.
  32.  هاشمی شاهرودی، سید محمود (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت؟عهم؟، قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیت؟عهم؟.