مطالعات فقه تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج قرآن

2 استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم

3 استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم

10.22034/mft.2022.12862.1194

چکیده

پروردگار عالمیان وجود هریک از آحاد بشر را با مجموعه‌ای از ظرفیت‌ها و استعدادهای بالقوه‌ سرشته است تا این ودایع شکوفا و به‌ نقطۀ کمال خود نایل آیند. فرایند «تربیت» عهده‌دار زمینه‌سازی برای این مهم است. یکی از اصول تربیتی، «جامعیت در تربیت» است. سنجش میزان اعتبار و روایی این اصل با عرضه به‌ فقه، صورت می‌گیرد. این مهم با روش استنباط اجتهادی مصطلح و به ‌کمک روش توصیفی-تحلیلی، محقق می‌‌گردد. ادلۀ عام اقامه‌شده عبارت‌اند از: قاعدۀ احسان؛ قاعدۀ نصح المؤمن؛ قاعدۀ تأمین عدالت؛ قاعدۀ اعانه بر برّ؛ قاعدۀ اتقان عمل؛ قاعدۀ حرمت اعانه بر اثم؛ قاعدۀ لاضرر و لاضرار؛ قاعدۀ دفع ضرر محتمل. بر اساس این ادله، وجوب تربیت جامع، در مرتبه‌ای که ترک آن موجب اضرار قابلِ‌توجه به ‌متربی است، ثابت می‌گردد. در مراتب فراتر، که تربیت جامع موجب رشد و بالندگی بیشتر متربی باشد، به استحباب حکم می‌شود. تعیین مصداق این مراتب، به ‌عهده عرف متخصصان تربیتیِ خبره است. ادلۀ خاص اقامه‌شده عبارت‌اند از: جامعیت دستورات قرآن نسبت به ‌ساحات تربیتی؛ آیه وقایه؛ صحیحۀ عبدالله بن سنان و دلیل عقل.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Legality or Practice of Worship by Children according Shia and Sunni Jurists

نویسندگان [English]

  • Hekmat Hashmipoor 1
  • Mohammad Hassan Fazel Golpayegani 2
  • Muhammad Rabbani Khorasani 3

1 Member of the Department of Islamic Education, Islamic Azad University, Yasouj Branch, Iran

2 Professor of jurisprudence and principles of the seminary of Qom

3 Professor of higher levels of the seminary of Qom

چکیده [English]

This article examines the legitimacy children's devotional practice and acts of worship, which has been one of the most important issues in jurisprudence. It seeks to study the issue and make a comparison between Shia and Sunni jurists' positions on this topic? Is their worship legal and or is it deemed only a practice on the child's part? What are the effects of this worship and what can we conclude from different opinions expressed in this regard? According to the present research, prayer, which is one of the main acts of worship for children, is legal and correct from the point of view of all Islamic denominations, and the child deserves rewards for performing the acts of worship such as prayer, fasting, and Hajj. Enjoining children to worship, and praying, encouraging and emphasizing it, is not due to the necessity of doing these acts of worship because puberty is a requirement. Unless a child attains puberty and maturity he will not be under the obligation to pray. It is not appropriate to force him to worship either; it is simply an educational method based on which the child is educated to pray so that he gets used to performing this worship. Therefore, the great jurists have interpreted it as "a child's practice of the acts of worship". The goal of the research is to explain the proofs of the legitimacy of children's worship as well as to substantiate the fact that a child's performance of the acts of worship is recommended also as a practice.
 


کلیدواژه‌ها [English]

  • worship
  • legitimacy
  • practice
  • children
  • Shia
  • Sunni

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

  1. قرآن کریم.

    نهج البلاغه

    1. 1. ابن ادریس حلی، محمد بن منصور(1410). السرائر، چ2، قم، جامع مدرسین.
    2. 2. بجنوردی، محمدحسن (1419). القواعد الفقهیه، چ1، قم، نشر الهادی.
    3. بحرانى، یوسف بن احمد (1405). الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره‌. مصحح محمد تقى ایروانى، چ1، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
    4. 4. حرعاملی، محمد بن الحسن (1414). وسایل الشیعه، مؤسسه آل البیت؟عهم؟ لاحیاءالتراث، چ2، قم.
    5. حنفی زیلعی، عبدالله بن یوسف(1357). نصب الرایه، تحقیق محمد یوسف البنوری، مصر، دارالحدیث.
    6. خوانساری، سید احمد(1355). جامع‌المدارک، چ2، تهران، مکتبه الصدوق.
    7. 7. خویی، ابوالقاسم (1371). مصباح الفقاهه، چ3، نجف، انتشارات قدیر.
    8. 8. __________ (1418). موسوعه، قم، موسسه احیاء آثار الام الخوئی.
    9. زحیلی، وهبه (1371). الفقه الاسلامی و ادلته، ج3، تهران، مدین.
    10. سبحانی، جعفر(1418). البلوغ، قم، مؤسسه الامام الصادق؟ع؟.
    11. شهیدثانی، زین الدین بن علی(1404). روض الجنان فی شرح ارشاد الاذهان، ناشر: مؤسسه آل البیت.
    12. 12. عاملی، سید محمد(1410). مدارک الاحکام، چ1، قم، انتشارات موسسه آل البیت.
    13. 13. عاملی، محمد بن علی(1411). مدارک الاحکام فی شرح عبادات شرائع الاسلام، بیروت، موسسه آل البیت.
    14. 14. عراقی، آقاضیاء (1405). نهایه الافکار، چ 1، قم، مؤسسه نشر اسلامی.
    15. علامه حلی، حسن بن یوسف (بی تا). منتهی المطلب، تبریز، حاج احمد.
    16. فخرالمحققین، محمد بن الحسن(1387). ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، چ1، ناشرآیت الله محمود شاهرودی.
    17. 17. طوسی، محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الإمامیه، ج1، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیا الآثار الجعفریه.
    18. کرکی، علی بن حسین(1408). جامع المقاصد، چ1، قم، مؤسسه آل البیت.
    19. کلینی، محمدبن یعقوب (1388). الکافی، چ3، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    20. لنکرانى، محمد فاضل (1419). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، چ1، تهران، مؤسسه عروج.
    21.  محقق داماد، سید محمد(1405). کتاب الصلاه، چ1، قم، مؤسسه نشر الاسلامی.
    22. مراغه ای، میرعبدالفتاح(1417). العناوین، چ1، قم، مؤسسه نشر الاسلامی.
    23. نراقی، احمد بن محمد (1415). مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج11، قم، موسسه آل البیت.