مطالعات فقه تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

2 دانشیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

10.22034/mft.2022.11310.1192

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور استخراج اهداف تربیتی برای نظام تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران با توجه به رویکرد اسلامی به تفاوت زن و مرد صورت گرفته است. از این‎رو با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی، به تفاوت‎های تکوینی زن و مرد در ویژگی‎هایی مانند تعقل، عاطفه، حیا، غیرت، تبرج، بلوغ و غریزۀ جنسی می‌پردازد. در ادامه تفاوت زن و مرد در قالب نقش‎ها و مسئولیت‎های تشریعی همچون نقش همسری، مادری و خانه‌داری برای زنان و مسئولیت سرپرستی خانواده و امور اجتماعی مانند دفاع از کشور برای مردان بررسی شده است. در نهایت بر اساس تفاوت‎های مذکور، اهداف تربیتی در چارچوب ارتباطی فرد با خداوند، با در نظر گرفتن تفاوت زن و مرد در احکام شرعی، ارتباط فرد با خود، با مطرح ساختن لزوم آشنایی زن و مرد با ویژگی‎های تکوینی و تشریعی خود، و ارتباط فرد با دیگران، بر اساس لزوم آشنایی زنان و مردان از ویژگی‎های تکوینی و نقش‎های تشریعی یکدیگر، بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها: 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Differences between Men and Women in Islam and Its Implications in the Goals of Formal Public Education

نویسندگان [English]

  • hadi karimiaqda 1
  • ali hossinizadeh 2

1 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University

2 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Hozeh University, Qom, Iran.

چکیده [English]

The present research has been conducted in order to extract educational goals for the public formal education system of the Islamic Republic of Iran taking into account the Islamic approach to the difference between men and women. Therefore, using a descriptive-analytical method, it deals with the creational differences between men and women in characteristics such as intelligence, emotion, modesty, zeal, maturity, and sexual instinct. The writer further elaborates on the difference between men and women in terms of legal or legislative roles and responsibilities. These differences have something to do with the role of women as wives, mothers, and housewives, and the role of men as caretakers, breadwinners of their families and defenders of their country. Finally, based on the mentioned differences, the educational goals have been examined in the framework of the person's relationship with God, taking into account the differences between men and women according to Sharia rulings, the creational and legislative characteristics of both men and women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Difference between men and women
  • Islamic education
  • public formal education
  • goals of gender education

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

  1. قران کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  2. نهج البلاغه، حضرت امیر المومنین؟ع؟، ترجمه محمد دشتی، قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر المومنین؟ع؟.
  3. آذربایجانی، مسعود(1388)، اسلام واشتغال زنان، مجله طهورا، س 2، ش4، ص43_ 53.
  4. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی(1382)، تحف العقول، ترجمه صادق حسن زاده، قم: آل علی؟ع؟.
  5. اعرافی، علیرضاودیگران(1386)، درآمدی بر تعلیم وتربیت اسلامی(2)/ اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  6. اعزازی، شهلا(1385)، ضرورت استفاده از رویکرد جنسیتی در پژوهش‌ها، تعلیم وتربیت، پژوهشکده تعلیم و تربیت وزارت آموزش و پرورش، شماره 87، ص33-58.
  7. باقری، خسرو(1387)، نگاهی دوباره تربیت اسلامی، تهران: انتشارات مدرسه.
  8. بستان(نجفی)، حسین(1394)، جامعه شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی، قم: پژهشگاه حوزه و دانشگاه؛ مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران.
  9. تمیمی آمدی، عبدالواحد (1366)، غررالحکم و دررالکرم، قم: مرکز مکتب اعلام الاسلامی.
  10. حر عاملی، محمد بن حسن(1416ق)، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: موسسه آل البیت؟عهم؟ لاحیاء التراث.
  11. حسینی زاده، سید علی(1393)، جنسیت و تربیت از منظر اسلام و فمنیسم لیبرال، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  12. حسینی زاده، سید علی، داودی، محمد(1393)، سیره تربیتی پیامبر؟ص؟ واهل بیت؟عهم؟، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  13. داودی، محمد(1390)، نقش معلم در تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
  14. _________(1390)، سیره تربیتی پیامبر؟ص؟ اهل بیت؟عهم؟، جلد دوم: تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
  15. دلریش، بشری (1375)، زن در دوده قاجار، تهران: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی
  16. زیبایی نژاد، محمد رضا (1391)، جایگاه خانواده و جنسیت در نظام تربیت رسمی، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران.
  17. ___________________ (1393)، تحلیلی بر مهم‌ترین مسائل زن وخانواده در ایران؛ بیانیه‌های علمی مرکز تحقیقات و مطالعات زنان و خانواده از سال 1381تا 92، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران.
  18. ___________________ (1388)، هویت و نقش‌های جنسیتی(مجموعه مقالات)، تهران: مرکزامور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری.
  19. صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1376)، امالی، ترجمه محمد باقر کمره‌ای، تهران: کتابچی.
  20. ________________________ (1413ق)، من لا یحضر الفقیه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  21. طباطبایی، محمد حسین(1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوى همدانى، قم: 22. دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  22. ظهره‌وند، راضیه(1385)، تحقق آموزش‌‌وپرورش حساس به جنسیت در برنامه‌ریزی آموزشی دوره عمومی. تعلیم وتربیت، ش87، ص147- 174.
  23. کلینی، محمد بن یعقوب(1407)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  24. کمیسیون ملی یونسکو _ ایران (1395)، آموزش 2030 بیانیه اینچئون و چارچوب عمل به سوی آموزش و یادگیری مادام العمربا کیفیت، برابر و فراگیر برای همه، ترجمه مهر ناز پیروز نیک.
  25. گروه نویسندگان زیر نظر آیت‌‌الله مصباح یزدی(1391)، فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی، تهران: مدرسه.
  26. مجلسی، محمد باقر(1403)، بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  27. مصباح یزدی، محمد تقی(1391)، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، قم: انتشارات آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  28. ___________ (1378)، معارف قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ؟ره؟.
  29. نوری، میرزا حسین(1408)، مستدرک الوسایل والمستنبط المسائل، بیروت: موسسه آل البیت؟عهم؟ لاحیاء التراث.
  30. وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران (1382)، سند و منشور اصلاح نظام آموزش و پرورش ایران (پیش نویس دوم)، تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
  31.  وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران (1390)، مبانی نظری سند تحول بیادین در نظام تعلیم وتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران.