نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزشی عالی بنت الهدی/ جامعة المصطفی العالمیة
2 دانشیار علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه علمیه و دانشگاه
3 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث جامعة المصطفی العالمیه
چکیده
خداوند، انسان را جز برای عبادت خلق نکرده است. تربیت عبادی به توسعه رابطه صحیح بین انسان و خدا و رسیدن به هدف خلقت می‌انجامد. تربیت عبادی دارای مبانی، اهداف و اصول و روش‌هایی است که بیانگر مقصد تربیت عبادی و چگونگی رسیدن به این مقصد است. به‌رغم کوشش‌های صورت‌گرفته، هنوز زوایای قرآنی و روایی تربیت عبادی از منظر اصول تربیتی منقح نشده است. هدف این مقاله، شناسایی اصول تربیت عبادی بر اساس قرآن و روایات با روش تحلیلی _ استنتاجی است. با بررسی آیات و روایات، نُه اصل برای تربیت عبادی شناسایی و توضیح داده شد که عبارت‌اند از: اصل تقویت و ترسیخ ایمان، اصل تقویت محبت خداوند، اصل تقویت روحیه شکرگزاری، اصل تقویت بینش و آگاهی درباره عبادات، اصل تسهیل، اصل توجه به روح عبادت، اصل تدریج، اصل استمرار، و اصل اعتدال. این اصول، راهنمای مربی در فرایند تربیت عبادی است و کیفیت افعال عبادی را برای رسیدن به روح عبودیت بیان می‌کنند.
تربیت، تربیت عبادی، اصول تربیت عبادی، عبودیت، و تربیت در قرآن.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Principles of worship education with emphasis on the Qur'an and hadiths
نویسندگان [English]
- kaniz bano kaniz bano 1
- Mohammad dawoodi 2
- Hamid Jzayri 3
1 PhD Student, Department of Quranic and Hadith Sciences, Bint Al-Huda Higher Education Complex / Al-Mustafa International University / Islamic Republic of Iran
2 Associate Professor of Educational Sciences, Seminary and University Research Institute
3 Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Al-Mustafa International University
چکیده [English]
God created man to worship Him and people cannot find personal fulfillment apart from the glad submission of themselves in worshipful obedience to God. Devotional education leads to the development of the right relationship between man and God and the achievement of the purpose of creation. Devotional education has principles, goals and methods that indicate the purpose of such education and how to reach this goal. Despite efforts made, the Qur'anic aspects and the narrations concerning devotional education have not been explored from the perspective of educational principles. The purpose of this article is to identify the principles of devotional education based on the Qur'an and hadiths using an analytical-inferential method. By examining the verses and hadiths, nine principles for devotional education were identified and explained. These include: The principle of strengthening and instilling faith, the principle of strengthening God's love, the principle of strengthening the spirit of gratitude, the principle of strengthening insight and awareness of worship, the principle of facilitation, the principle of paying attention to the spirit of worship, the principle of gradation, the principle of continuity, and the principle of moderation. These principles guide the teacher in the process of devotional education inasmuch as they explain the quality and manners of devotional actions to attain the spirit and reality of servitude.
کلیدواژه‌ها [English]
- education
- devotional education
- principles of devotional education
- servitude
- education in the Quran
This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
منابع
قرآن کریم
نهج‌البلاغه
- ابن منظور، ابو الفضل، جمال الدین، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت ، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع _ دار صادر، 1414ق.
- اردبیلی، احمد بن محمد ا، زبدة البیان فی أحکام القرآن، در یک جلد، المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریة، تهران، اول، بی‌تا.
- اصفهانی، حسین بن محمد راغب ، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت-دمشق، دار العلم _ الدار الشامیة، 1412ق.
- انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن ، تهران، سخن،
- تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دار الکتاب الإسلامی، 1410ق.
- داودی، محمد ، اصول و روش‌های دعوت فرزندان به نماز، تهران، ستاد اقامه نماز، 1392.
- داودی، محمد ، سیره تربیتی پیامبر؟ص؟ و اهل‌بیت؟عهم؟، تربیت دینی، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1383.
- دهخدا، علی اکبر ، لغتنامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، 1352.
- رضایی اصفهانی، محمد علی ، تربیت عبادی از منظر قرآن، نشریه قرآن و علم شماره 14، 1393.
- شکراللهی، مهدی، تربیت عبادی کودکان در اسلام با تأکید بر برنامه آموزشی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؟ره؟، اول،
- صدوق، محمّد بن علی بن بابویه ، من لا یحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم ، دوم، 1413ق.
- طباطبائی، محمد حسین ، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، پنجم،1371ش.
- طوسی، ابو جعفرمحمد بن حسن، الأمالی (للشیخ الطوسی)، قم ، دار الثقافة،1414.
- عاملی، حرّ، محمد بن حسن ، وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت؟عهم؟، قم ، اول، 1409ق.
- فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم ، مؤسسه دارا لهجره، 1414ق.
- کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب، الکافی، (ط _ دار الحدیث)، قم ، دار الحدیث للطباعة و النشر،
- __________ ، الکافی (ط _ الإسلامیة)، تهران ، دار الکتب الإسلامیة،
- گروهی از نویسندگان زیر نظر آیت‌الله مصباح یزدی، فلسفه تعلیم و تربیت،
- مشکینی، علی (بی‌تا)، مصطلحات الفقه، بی‌جا، بی‌نا، (نرم‌افزار جامع فقه اهل‌بیت نسخه2).
- معین، محمد، فرهنگ معین، تهران ، انتشارات اَدِنا،
- مکارم شیرازی، ناصر ، تفسیر نمونه، تهیه و تنظیم جمعی از فضلاء، دارالکتب الإسلامیه، تهران، سی و دوم، 1374.
- ملکی، حسن، اصول تعلیم و تربیت از دیدگاه شهید مطهری، مصباح، شماره 50، ص102 _ ، 126،
- موسوی همدانی، محمد باقر ، ترجمه تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
- میرزا نظر، میرزام الدین، تربیت عبادی کودک از منظر روایات، مجتمع آموزش عالی امام خمینی؟ره؟،
)