نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه تربیتی دانشگاه قم
چکیده
فقه تربیتی، عهده‌دار وظایف جوارحی و جوانحی مکلفان در حیطه‌های تربیتی است. از وظایف تربیتی جوانحی، وظایف نگرشی است. مسئله این پژوهش، تبیین وظایف نگرشی تربیتی زوجین نسبت به هم، از منظر فقه است که با روش توصیف و تفسیر تربیتی از آیات و روایات، استنباط شده است. نتایج تحقیق عبارت‌اند از: الف) فقها، به جامعیت احکام دین و گستره فقه اذعان دارند؛ ب) فطرت مبنای وظایف شرعی است؛ ج) فطرت مشترک زوجین، مبنای وظایف تربیتی است؛ د) اسلام به مسئولیت‌ها و تعاملات زوجین نگاه تربیتی دارد؛ هـ) در فقه تربیتی برای هر سه دسته، وظایف نگرشی، عاطفی و عملکردی، تعیین تکلیف می‌شود.
مهم‌ترین وظایف نگرشی تربیتی همسران نسبت به یکدیگر عبارت‌اند از: 1. نگرش انسانی به هم، 2. مثبت‌نگری و حسن ظنّ، 3. نگرش نعمتی کرامتی، 4. نگرش آرامشی، انسی و مصونیتی به همسر، 5. نگرش همیاری زوجین به هم در زندگی دنیا و آخرت، 6. نگرش معنوی به روابط جنسی زن و شوهر.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The duties of the couples to each other , from the perspective of educational jurisprudence
نویسنده [English]
- Ali Naghi Faghihi
Associate Professor, Department of Education, Qom University
چکیده [English]
Educational jurisprudence is responsible for the duties and responsibilities of the obliges in the fields of education. Among the youth training tasks are attitude tasks.
The issue of this research is to explain the duties of couples' educational attitude towards each other from the perspective of jurisprudence, which has been inferred by the method of educational description and interpretation of verses and hadiths.
The results of the research are: A- The common nature of couples is the basis of educational duties. B- Islam has an educational view on the responsibilities and interactions of couples. C- In educational jurisprudence, duties are assigned to all three categories of attitudinal, emotional and functional duties.
D- The most important duties of the educational attitude of spouses towards each other are: - Human attitude towards each other - Positive attitude and good suspicion - Blessed attitude towards dignity - A relaxed, humane and immune attitude towards the spouse - A cooperative attitude towards each other in this life and the hereafter - A spiritual attitude towards the sexual relations between husband and wife.
کلیدواژه‌ها [English]
- Couples
- duties
- upbringing
- attitude
- jurisprudence
This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
- قرآن کریم ، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، هیئت علمی دارالقرآن الکریم، 1415ق.
- ابن‌ادریس حلی، محمد بن احمد ، موسوعة ابن‌إدریس الحلی، قم، دلیل ما، 1378ش.
- ابن ابی فراس، ورام، مجموعه ورام، قم، مکتبه فقیه، اول، 1410ق.
- ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، قم، جامعه مدرسین، اول، 1362ش.
- __________ ، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، دوم، 1413ق.
- اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی، قم، مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، اول، 1391.
- پاینده، ابو القاسم، نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول؟ص؟)، تهران، دنیای دانش، چهارم، 1382ش.
- حرعاملی، محمد بن حسن ، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت؟عهم؟، اول، 1409ق.
- _________ ، هدایة الأمة إلی أحکام الأئمة؟عهم؟، مشهد، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، اول، 1414ق.
- حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد مقدس، آستانة الرضویة المقدسة. مجمع البحوث الإسلامیة، 1412ق.
- خلیلی، مصطفی، «دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی درباره نهاد انسان در قرآن (تفسیر آیه فطرت)»، دوفصلنامه تخصصی علوم قرآن و تفسیر معارج، شماره 2، سال اول، 1395.
- راوندی، سعید بن هبة الله، الدعوات، قم، انتشارات مدرسه امام مهدی؟عج؟، اول، 1407ق.
- رضی، محمدبن حسین ، نهج‌البلاغه، قم، هجرت، اول، 1414ق.
- طباطبائی،سید محمدحسین، تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، پنجم، 1417ق.
- طبرسی، فضل بن حسن ، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، سوم، 1372.
- طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم، الشریف الرضی، چهارم، 1412ق.
- طوسی، محمد بن الحسن ، الأمالی، قم، دار الثقافة، اول، 1414ق.
- عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی، معالم الدین وملاذ المجتهدین، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا.
- علی بن الحسین؟عهما؟، صحیفه سجادیه، قم، دفتر نشر الهادی، اول، 1376ش.
- علیان نژادی دامغانی، ابوالقاسم، طرحی نو درمسائل اخلاقی، قم، مؤسسه نشرآثار آیه الله ناصر مکارم شیرازی، بی‌تا.
- فتال نیشابوری، محمد بن احمد ، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین ط _ القدیمة)، قم، انتشارات رضی، اول، 1375ش.
- فقیهی، علی نقی، تربیت جنسی از منظر قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث، پانزدهم، 1398.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، 1407ق.
- مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، دوم، 1403ق.
- مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، دوم، 1404ق.
- محمدی ری‌شهری، محمد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث، دوم، 1389.
- مشکانی سبزواری، عباسعلی و اسماعیلی کریزی، غلامعلی، «درآمدی بر نظریه فقه و فطرت»، مجله معرفت، ش211، ص118، 1394ش.
- مصباح یزدی، محمدتقی، پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؟ق؟، پنجم، 1394ش.
- مصطفوی، حسن ، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اول، 1368.
- مطهری، مرتضی، اخلاق جنسی در اسلام و غرب، تهران، صدرا، 1388.
- __________ ، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، 1370.
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی‌تا.
- نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل البیت؟عهم؟، اول، 1408ق
)