نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد فقه و اصول حوزه علمیه و هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیة
2 هیات علمی جامعة المصطفی العالمیة
3 دانشجوی دکتری و پژوهشگر مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان (نویسنده مسئول)
چکیده
آموزش جنسی، بخش مهمی از تربیت جنسی است. این نوع آموزش، در راستای افزایش دانش، آگاهی و ارتقای مهارت متربیان در امور جنسی و جنسیتی آنان صورت می‌گیرد. عدم تدوین پژوهشی مبتنی بر فقه اهل‌بیت؟عهم؟ و همچنین فقدان برنامه‌ای جامع برای ارائه آموزش جنسی، والدین و مربیان را دچار سردرگمی در انتقال محتوای آموزشی در این زمینه کرده است. ازاین‌رو، این پژوهش با روش اجتهادی، احکام مربوط به تعلیم آموزه‌های جنسی از دیدگاه فقه اهل‌بیت؟عهم؟ را در دوره کودکی بررسی، و حکم هر آموزه‌ای را از ادله عامه [قواعد عامه] و خاصه _ قرآن و سنت _ و همچنین ادله عقلی استخراج کرده است. تعلیم برخی آموزه‌های جنسی به کودکان با توجه به سن، جنسیت و توان جسمی و روانی آنان در ساحت‌های شناختی، عاطفی و رفتاری، مشروع است. این پژوهش، براساس روش استدلالی مذکور، تعلیم آموزه‌هایی نظیر: هویت‌یابی جنسی، تحفظ عورت از دیده‌شدن، آموزش استیذان، پاسخ‌دهی به کنجکاوی‌ها و سؤالات جنسی کودکان و همچنین تعلیم روش‌های گفتاری و رفتاریِ محافظت از خود در برابر سوء استفاده‌های جنسی را در دوره کودکی راجح دانسته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Teaching sexual teachings in childhood from the perspective of Ahl al-Bayt jurisprudence
نویسندگان [English]
- Hasan Shakoori 1
- Majid Toroghi 2
- Abbas Mosavi 3
1 Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Al-Mustafa International University / Islamic Republic of Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Jurisprudence, Al-Mustafa International University / Islamic Republic of Iran
3 PhD student and researcher at the Cultural Institute of Enlightenment and Mysticism (Corresponding Author)
چکیده [English]
Sex education is an important part of sex training. This type of education aims to increase knowledge, awareness and improve the skills of trainees in their sexual affairs. Little efforts have been made to study sex education based on the jurisprudence of the Ahl al-Bayt (a) not to mention the lack of a comprehensive program to provide sex education, which confused parents and educators in communicating educational content to the audience in this field. Therefore, this study examines the rulings related to sex education from the perspective of the jurisprudence of the Ahl al-Bayt (a) in childhood. It has thus extracted the rulings based on rational arguments as well as general and specific doctrines extracted from the Qur'an and Sunnah. Teaching some sexual content to children is legitimate in terms of their age, gender, and physical and mental strength in the cognitive, emotional, and behavioral domains. Based on the above-mentioned reasoning method, this study concludes that teaching contents such as sexual identification, protection of the private parts and the exposure of the private parts to others, seeking permission, answering children's curiosities and sexual questions, as well as teaching speech and behavioral methods to protect them against sexual abuse during childhood is preferred.
کلیدواژه‌ها [English]
- sex education
- sex training
- sexual perversion
- sexual identity
- seeking permission
This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
قرآن کریم
- آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الأصول، قم، موسسه آل البیت؟عهم؟، [بی‌تا].
- اسپاک، بنجامین، مشاکل الآباء فی تربیة الابناء، بیروت، مؤسسة العربیة للدراسة و النشر،1980م.
- اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی (تربیت جنسی)، ج26، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1396ش.
- __________، فقه تربیتی (وظایف نهادهای تربیتی) (خانواده)، ج29، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1398ش.
- __________، قواعد فقهی (تسبیب، اعانه بر اثم، اعانه بر برّ)، قم، مؤسسه اشراق و عرفان،1394ش.
- __________، تربیت فرزند با رویکرد فقهی، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1393ش.
- __________، فقه تربیتی (مبانی و پیش‌فرض‌ها)، ج1، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1391ش.
- __________، فقه تربیتی (یادگیری علم و دین)، ج2، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1392ش.
- امامی‌راد، احمد، اعرافی، علیرضا، موسوی، سیدعباس، مشهدی علی‌پور، مریم، «قواعد عمومی جاری در ساحت تربیت جنسی در فقه تربیتی»، دوفصلنامه مطالعات فقه تربیتی، سال ششم، شماره 12، پاییز و زمستان 1398ش.
- امامی‌راد، احمد، مشهدی علی‌پور، مریم، «تربیت و آموزش جنسی مرتبط با اعضای جنسی کودک در اسلام»، دوفصلنامه مطالعات فقه تربیتی، سال هفتم، شماره 13، بهار و تابستان 1399ش.
- انصاری، سپیده، «آگاهی‌بخشی به والدین و مراقبان کودک از کودک‌آزاری جنسی و راهبردهای پیشگیرانه و مقابله‌ای»، مجله تعلیم و تربیت استثنایی، سال هجدهم، شماره 4 (پیاپی 153)، مهر و آبان 1397ش.
- انصاری شیرازی، قدرت‌الله و همکاران، موسوعة أحکام الأطفال و أدلتها، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار؟عهم؟، 1429ق.
- باچر، جیمز، مینکا، سوزان، هولی، جیل، آسیب‌شناسی روانی، ترجمه: یحیی سیدمحمدی، تهران، ارسباران، 1387ش.
- __________، بهداشت روانی زنان، ترجمه: خدیجه ابوالمعالی و دیگران، تهران، ساوالان،1389ش.
- پاینده، ابوالقاسم، نهج‌الفصاحة، تهران، انتشارات جاویدان، 1380ش.
- تبریزی، مصطفی و دیگران، فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده درمانی، تهران، نشر فراروان، 1385ش.
- جمعی از نویسندگان، روان‌شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی، تهران، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، 1375ش.
- حرّانی، حسن بن علی بن شعبة، تحف العقول، تهران، کتابفروشی اسلامیة، 1404ق.
- حرعاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل‌البیت؟عهم؟، 1409ق.
- حلی، حسن بن یوسف بن مطهر ( علامه حلی)، نهایة الاحکام، قم، اسماعیلیان، 1410ق.
- حمیری قمی، عبدالله بن جعفر، قرب الإسناد، تهران، نشر مؤسسه آل‌البیت؟عهم؟، 1413ق.
- سیف، علی‌اکبر، روان‌شناسی پرورشی نوین (روان‌شناسی یادگیری و آموزش)، تهران، نشر آگاه، 1384ش.
- شیخ صدوق، محمّد بن علی، الخصال، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1403ش.
- __________، من‌لایحضره‌الفقیه، قم، جامعه مدرسین، 1413ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الأمالی، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق.
- شیمل، جان‌ال، روان‌شناسی بلوغ و تربیت جنسی کودکان و نوجوانان، ترجمه: فضل‌الله شاهلویی‌پور و پروین قائمی، تهران، نشر حسام، 1379ش.
- طوسی، محمد بن حسن(شیخ طوسی)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، [بی‌تا].
- __________، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
- طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، موسسة النشر الاسلامی، 1420ق،
- طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین، 1417ق.
- طباطبائی حکیم، سید محسن، مستمسک العروة الوثقی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1391ق.
- طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم، الشریف الرضی، 1412ق.
- طرقی اردکانی، مجید، امامی‌راد، احمد، «بررسی فقهی روش تربیت جنسی اجازه‌خواهی فرزندان هنگام ورود به اتاق خلوت اولیا (استیذان)»، دوفصلنامه مطالعات فقه تربیتی، دوره 4، شماره 7، بهار و تابستان 1396ش.
- عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی ، مسالک الافهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیه، 1413ق.
- عندلیب، حمزه، نحن و الاولاد فی مآثر اهل‌بیت النبوة؟عهم؟، مشهد، نشر دلیل، 1384ش.
- فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1421ق.
- فرمهینی فراهانی، محسن، «نگاهی گذرا بر تربیت جنسی در مقاطع مختلف تحصیلی»، مجله سلامت روان، سال اول، 1387ش.
- فروید، زیگموند، سه رساله درباره تئوری میل جنسی، ترجمه: هاشم رضی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی آسیا، 1343ش.
- فقیهی، علی‌نقی، تربیت جنسی از منظر قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث، 1387ش.
- فیض کاشانی، محمدمحسن، مفاتیح الشرایع، قم، مجمع الذخائر الاسلامیة، 1401ق.
- __________ ، الوافی، اصفهان، مکتبة امیرالمؤمنین علی؟ع؟، 1406ق.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دار الکتاب، 1363ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1364ش.
- مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی (علامه مجلسی)، بحار الانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
- متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنزالعمال، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1424ق.
- مدن، یوسف، التربیة الجنسیة للاطفال و البالغین، بیروت، دارالمحجة البیضاء، 1416ق.
- مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت ارشاد، 1368ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، انوار الأصول، قم، نشر مدرسه امام علی بن ابی‌طالب؟ع؟، 1414ق.
- مکدوگال، ویلیام، روان‌شناسی عملی برای همگان، ترجمه: وحید مازندرانی، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1362ش.
- موسوی سبزواری، سید عبدالأعلی، مهذب الأحکام، قم، مؤسسة المنار، 1413ق.
- موسوی، سید عباس، بلوغ جنسی زودرس (عوامل، پیامدها و راه‌های پیشگیری)، قم، انصاریان، 1399ش.
- موسوی خویی، سید ابوالقاسم، موسوعة الإمام الخویی، قم، موسوعة الإمام الخویی، 1418ق.
- مولودی، حسین، «قواعد و اصول فقهی تعلیم»، رساله دکتری، جامعة المصطفی العالمیة، دفاع 1397ش.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
)