نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کریم محمدی
• سید عباس موسوی
• سید رضی موسوی

جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

چکیده

مسئله وفای وعده و پرهیز از خلف آن از دیرباز در آموزه‌های دینی و متون اخلاقی مورد توجه بوده و در منابع اسلامی به‌عنوان یکی از اصول صداقت و مسئولیت‌پذیری جایگاه ویژه‌ای دارد. پرورش شخصیت افراد به پایبندی وفای وعده و پرهیز از خلف آن وابسته است. تبیین جایگاه تربیتی خلف وعده در مباحث فقهی و بررسی چندبُعدی احکام شرعی مرتبط با آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این پژوهش با هدف بازشناسی حکم فقهی خلف وعده به روش توصیفی-تحلیلی و روش فیش‌برداری از منابع کتابخانه‌ای با رویکرد فقه تربیتی به تفکیک میان حکم الزامی و غیر الزامی خلف وعده پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از موارد خلف وعده تحت عناوین دیگری مانند: کذب، اضطرار، حرج و اضرار به غیر، حکم فقهی خاص خود را دارند. خلف وعده در موارد وعده‌های حتمی که فرد مقابل بر اساس آن برنامه‌ریزی کرده و منتفع می‌شود، حرام است؛ اما در مواردی که وعده حتمی نیست و طرف مقابل متضرر نمی‌شود، الزام فقهی وفای وعده وجود ندارد. این احکام با اصول تربیتی نظیر: صداقت، نیت جدی در کلام، مسئولیت‌پذیری و عدالت‌محوری منطبق است. پرورش شخصیت و نظم اجتماعی مبتنی بر اصول فوق، رهیافت دیگر این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها

• وفای به عهد
• خلف وعده
• کذب
• شرط ابتدایی
• فقه تربیتی

موضوعات

• فقه تربیتی

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential requirements and exceptions to promises with an educational jurisprudence approach

نویسندگان [English]

• Karim Mohammadi
• Seyed Abbas Mosavi
• Seyed Razi Mosavi

Al-Mustafa_International_University

چکیده [English]

Abstract

The issue of keeping promises and avoiding breach of them has long been emphasized in religious teachings and ethical texts, and in Islamic sources, it holds a special place as one of the principles of honesty and accountability. The development of individuals' character is dependent on adherence to the fulfillment of promises and avoidance of breach. Clarifying the educational significance of breach of promise in jurisprudential discussions and examining the multidimensional legal rulings related to it is of particular importance. This research aims to identify the legal ruling on breach of promise using a descriptive-analytical method and library research, with an educational jurisprudence approach that differentiates between obligatory and non-obligatory aspects of breach of promise. The findings indicate that many instances of breach of promise fall under other categories such as falsehood, necessity, hardship, and harm to others, each having its own specific legal ruling. Breach of promise is prohibited in cases of firm promises where the other party has planned and benefited based on it; however, in cases where the promise is not firm and the other party does not incur harm, there is no legal obligation to fulfill the promise. These rulings align with educational principles such as honesty, serious intent in speech, accountability, and justice-centeredness. The development of character and social order based on these principles is another approach of this research.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keeping promises
• Breach of promise
• Falsehood
• Preliminary commitment
• Educational jurisprudence