نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جواد ابراهیمی ¹
• سید نقی موسوی ²
• جواد مهدوی یگانه ³

¹ گروه علوم تربیتی، جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران

² گروه آموزشی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

³ دانشجوی دکتری گروه فقه تربیتی جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران

چکیده

«کرامت» انسان در عصر حاضر به خصوص، در اعلامیه حقوق بشر، مورد توجه قرار گرفته است؛ اما «کرامت ذاتی و اکتسابی» انسان، از دیرباز در ادیان آسمانی مطرح بوده است. «کرامت» می‌تواند یکی از مبانی انسان شناختی تربیت باشد و «إکرام»، بعنوان یک اصل بر تمام اقدامات تربیتی حاکم گردد. «فقه تربیتی» به مثابه دانشی نو در تربیت‌پژوهی، درحال رشد است و صورت‌بندی قواعد در آن اهمیت مضاعف دارد. مسأله نوشتار حاضر، امکان‌سنجی ملاحظه «إکرام» به عنوان یک «قاعده» در فقه تربیتی است که با روش اجتهادی برای اثبات مفاد این قاعده، مستندات قاعده را می‌کاود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، «إکرام» به لحاظ مفهومی «به هر اقدامی اشاره دارد که شخص نسبت به دیگری انجام می‌دهد تا شرافت او حفظ شود یا هر اقدامی است که شرافت فرد را حفظ می‌کند». بر اساس دلیل قرآنی آیه هفتادم سوره اسراء، «اصل قاعده اکرام»، قابل اثبات است و بر اساس ادله عقلی و نقلی، نظیر دلالت روایت «أکرموا اولادکم» و دلالت بسیاری از روایات منقول درباره «سیره و گفتار معصومین»، إکرام کودکان «مستحب» است و حکم رعایت کرامت متربیان در تربیت، «مستحب» است. معتبرترین دلیل بر این امر، آیه هفتاد سوره اسراء، و تضافر روایاتی است که در خصوص «تکریم کودکان» وارد شده است. این تحقیق نشان داده که إکرام در جایجای تربیت مصداق دارد و در مباحث مختلف فقه تربیتی قابل تطبیق است و استحباب إکرام، به شایستگی می‌تواند در قامت یک قاعده فقهی، در قلمروی فقه تربیتی بکار رود.

کلیدواژه‌ها

• کرامت
• فقه تربیتی
• تربیت اسلامی
• حقوق کودک
• توهین
• تحقیر

موضوعات

• قواعد فقه تربیتی

عنوان مقاله [English]

The Principle of Dignity in Education froma Jurisprudential Perspective

نویسندگان [English]

• javad ebrahimi ¹
• seyednaghi mousavi ²
• javad mahdavi yegakeh ³

¹ . Department of Educational Sciences, Al-Mustafa International University, Qom, Iran

² , Department of Educational Sciences, Farhangian University

³ Doctoral student in the Department of Educational Jurisprudence at Al-Mustafa International University, Qom, Iran

چکیده [English]

"Human dignity" has been particularly emphasized in the Universal Declaration of Human Rights in the present era, but "intrinsic and acquired dignity" has been a topic of discussion in divine religions since ancient times. "Dignity" can be one of the foundations of human education, and "respect" can be established as a principle governing all educational activities. "Educational Jurisprudence" is a growing field of educational research, and formulating rules in this field is of great importance. The present study explores the possibility of considering "respect" as a "principle" in educational jurisprudence, and through an interpretive method, it provides evidence to support the content of this principle. The research results indicate that "respect" conceptually refers to "any action that a person takes to preserve their dignity or any action that preserves the dignity of the individual." Based on the Quranic evidence of the seventieth verse of Surah Al-Isra, the "principle of respect" is provable, and based on rational and traditional evidence, such as the indication of the narration "Honor your children" and the indication of many narrations about the "behavior and speech of the infallibles," respecting children is "recommended" and the ruling of observing the dignity of students in education is "recommended." The most credible evidence for this is the seventieth verse of Surah Al-Isra, and the convergence of narrations regarding "honoring children." This research has shown that respect is applicable in various aspects of education and can be applied in various discussions of educational jurisprudence, and the recommendation of respect can appropriately be used as a jurisprudential principle in the realm of educational jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dignity
• Educational Jurisprudence
• Islamic Education
• Children's Rights
• Insult
• Disrespect