نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه اخلاق و تربیت اسلامی، پژوهشگاه بین المللی جامعة المصطفی العالمیة، افغانستان
چکیده
«سقط جنین» از مسائل پچیده و دارای ابعاد مختلف فقهی، حقوقی، اخلاقی و تربیتی است که از هر بُعدی، نیازبه بررسی مستقل دارد. فقه وتربیت اسلامی، باتکیه برآیات و روایات، به‌تمام پرسش‌ها در این زمینه پاسخ گفته وهمه زوایای آن را روشن کرده است. باوجود تعیین کیفرهای سنگین در فقه برای سقط کننده، شیوع «سقط جنین» از جمله مسائل مشکل آفرین در جامعه امروزی است. گزارش‌های آماری حاکی از افزایش این پدیده در جهان، کشورهای مسلمان وحتی جمهوری اسلامی ایران است. پیامدهای منفی فردی، خانوادگی واجتماعی این کار، بیش از آن چیزی است که در ذهن تبادر کند. هدف از بررسی احکام فقهی «سقط جنین» بارویکرد تربیتی، هدایت خانواده‌ها به سمت ریشه کن کردن آن، از جامعه دینی است که این‌کار، باروش استنادی-استنباطی، به‌سامان رسیده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که در فقه اسلامی، از روش انذار و تنبیه در بیان احکام «سقط جنین» استفاده شده واگر این احکام در خانه و مدرسه حتی از سنین کودکی و نوجوانی به فرزندان ونسل جوان ارائه شود، در پیشگیری از این رویداد نامیمون به‌لحاظ فقهی وتربیتی تأثیری بسزا دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Examination of the Fetal Abortion Laws from the Perspective of Jurisprudence and Education
نویسنده [English]
- Mohammad Ehsani
Department of Islamic Ethics and Education, International Research Institute of Jami'at al-Mustafa al-Alamiyya, Afghanistan
چکیده [English]
"Fetal abortion" is a complex issue with various dimensions of jurisprudence, law, ethics, and education, all of which require independent examination from each aspect. Islamic jurisprudence and education, based on verses and traditions, have provided answers to all questions in this area and clarified all its aspects. Despite the severe penalties in jurisprudence for the one who performs the abortion, the prevalence of "fetal abortion" is one of the challenging issues in today's society. Statistical reports indicate an increase in this phenomenon worldwide, in Muslim countries, and even in the Islamic Republic of Iran. The negative consequences of ths act on an individual, family, and society are more than one can imagine. The purpose of examining the jurisprudential laws of "fetal abortion" with an educational approach is to guide families towards eradicating it from the religious community, which has been achieved through a methodical and deductive approach. The research findings have shown that in Islamic jurisprudence, the method of warning and punishment is used in explaining the laws of "fetal abortion," and if these laws are presented to children and adolescents in the home and school, it has a significant impact on preventing this event from a jurisprudential and educational perspective.
کلیدواژه‌ها [English]
- Laws
- fetal abortion
- jurisprudence
- education
- criminal abortion
- therapeutic abortion
* قرآن کریم، ترجمه: آیت الله ناصر مکارم شیرازی.
* نهج البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، قم، مؤسسه تحقیقاتی امیر المؤمنین%، 1378.
- ابراهیمی پور، قاسم و همکاران، شاخصهای خانواده مطلوب از دیدگاه اسلام، تهران، مرکز بررسیهای راهبردی ریاست جمهوری وپژوهشگاه بین المللی المصطفی، بی‌تا.
- آیت الله خامنه‌ای، سیدعلی، اجوبة الاستفتائات، کویت، دار النبأ، اول، ۱۴۱۵ق.
- احسانی، محمد، الگوی تعامل با مخالفان باالهام از سیره پیامر- و اهلبیت (، قم، مرکزترجمه و نشر المصطفی، 1401.
- احسانی، محمد، نظام تربیتی ازمنظر آیت الله خامنه‌ای، مرکزبین المللی ترجمه ونشر المصطفی، 1402.
- اسلامی، علیرضا و همکاران، «حفظ تن و حرمت اضرار به نفس از منظر فرهنگ و سلامت (با تأکیـد برکتاب مفاتیح الحیات)»، فصلنامه پژوهشهای کاربردی، تهران، شماره 8، 1401.
- اسلامی، حسن، «رهیافت‌های اخلاقی به سقط جنین، یک بررسی موردی»، فصلنامه باروری و ناباروری، 1۳۸۴.
- اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی، تحقیق و نگارش:سیدنقی موسوی، قم، مؤسسه اشراق، 1391.
- امام خمینی، روح الله، استفتائات، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول، ۱۳۷۲.
- امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیلة، نجف اشرف، دار الکتب العلمیه، ۱۳۹۰ق.
- امام خمینی، روح الله، استفتائات، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول، ۱۳۷۲.
- انصاری، قدرت الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، قم، مرکزفقه الائمه الاطهار(، 1392.
- برقی، احمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، 1371.
- بناری، علی‌همت، نگرشی برتعامل فقه وتربیت، قم، مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی، 1388.
- بناری، علی همت، «درآمدی بر تحلیل تربیتی احکام فقهی عرصه‌ای نو در تعلیم و تربیت اسلامی»، مطالعات فقه تربیتی، شماره7، 1396.
- بهشتی، احمد، خانواده در قرآن، قم، بوستان کتاب، 1382.
- پالمر، مایکل، مسائل اخلاقی، ترجمه: علیرضا آل‌بویه، تهران، سمت، 1389.
- تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، مؤسسه سلمان فارسی، ۱۴۱۶ق.
- جمعی از نویسندگان، سقط درمانی و کاهش جنین از منظر پزشکی، فقهی، حقوقی و اخلاقی، تهران، سمت، 1393.
- حاجی علی وفریبا، «سقط‌درمانی وآسیب‌شناسی اجتماعی آن»، مجله مطالعات زنان، قم، شماره ۶، زمستان ۱۳۸۳.
- حمیدی، مهدی، «اضراربه نفس درمصرف موادمخدر ازدیدگاه قرآن وفقه امامیه واهل سنت»، مجموعه مقالات نهمین همایش ملی پژوهشهای مدیریت وعلوم انسانی درایران، 1399.
- حکیم، عبدالهادی، الفتاوی المیسرة، فائق الملونه، ۱۴۱۷ق.
- خبرگزاری همشهری آنلاین، کدخبر: 1768541، (31/2/1402).
- خویی، سیدابوالقاسم، احکام جامع مسایل پزشکی، قم، دارالصدیقه الشهیده، ۱۴۳۲ق.
- خویی، سیدابوالقاسم، المسائل الشرعیة، قم، مؤسسه الخوئی الاسلامیه، خویی، بی‌تا.
- خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، قم، مطبعه مهر، بی‌تا.
- خویی، سیدابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، قم، مؤسسه احیاءآثارالامام خوئی، بی‌تا.
- رستمی، سحر و همکاران، «بررسی تطبیقی قوانین سقط جنین درکشورهای جهان، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی»، فصلنامه تاریخ پزشکی، شماره17، 1392.
- رشیدپورایی، مینا وهمکاران، «بررسی قوانین ومقررات سقط جنین درایران واروپا درهمه‌گیری کووید ۱۹»، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، شماره 5، دوره 33، ۱۳۹۹.
- سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الاحکام، قم، انتشارات دارالتفسیر، ۱۴۱۳ق.
- سلاردیلمی، حمزه، المراسم فی فقه الامامی، قم، منشورات الحرمین، ۱۴۰۴ق.
- سلطانی‌نسب، رضا، جنین شناسی انسان: بررسی تکامل طبیعی و غیرطبیعی انسان، تهران، 1356.
- شاه عبدالعظیمی حسینی، حسین، تفسیر اثنی عشری، تهران، انتشارات میقات، 1363 .
- شیخ مفید، المقنعة، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، دوم، ۱۴۱۰ق.
- صافی گلپایگانی، لطف الله، استفتائات پزشکی، قم، دار القرآن الکریم، ۱۴۱۵ق.
- عبدی، صفرعلی و همکاران، «بررسی احکام شرعی سقط جنین، تهران، دانشگاه علوم پزشکی ارتش»، مجموعه مقالات دومین همایش بررسی احکام ضوابط شرعی در پزشکی، 1392.
- عرفانی، امیر وجواد شجاعی، «شواهد تازه از سقط جنین عمدی در شهر تهران: میزان‌ها، دلایل وتغییرات»، مجله زنان نازایی و مامایی، دوره 21، شماره3، ه1401.
- علیدوست، ابوالقاسم، فقه ومصلحت، قم، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، 1390.
- طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۷ق.
- طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، قم، مؤسسة البعثة، 1414ق.
- کاردان، علیمحمد وهمکاران، فلسفه تعلیم وتربیت، قم، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، 1384.
- کرکی، حسین بن عبدالعالی، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسه آل البیت، چهارم، ۱۴۱۴ق.
- گلپایگانی، محمدرضا، ارشاد السائل، بیروت، انتشارات دار الصفوه، اول، ۱۴۱۳ق.
- فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، ۱۴۰۵.
- فیاض، محمد اسحاق، توضیح المسائل، قم، صاحب الامر، 1393.
- فیاض، محمد اسحاق، منهاج الصالحین، مکتب سماحه آیه اللّه الحاج الشیخ محمد اسحاق الفیاض، بی‌تا.
- فیومی، محمد بن علی، المصباح المنیر، قم، مؤسسة دارالهجره، 1405ق.
)