مطالعات فقه تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزشی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

10.22034/mft.2023.16275.1281

چکیده

«تولّی و تبرّی»، به مثابه یکی از فروعات دین/ مذهب شمرده می‎شود و در حد اطلاع، تاکنون بحث فقهی گسترده‎ای، چه در منابع فقهی و چه در فقه‎های نوین مانند «فقهِ اخلاق» و «فقهِ سیاست» در این‎ ارتباط انجام نشده است. نوشتار حاضر، درصدد است به این دو سوال پاسخ دهد که:

«تولی و تبری» از منظر فقهی چه حکمی دارد؟ آیا حکمی مولوی و تأسیسی است؟
آیا می‎تواند در قامت یک قاعده، در فقه تربیتی عرضه شود؟. در ادامه بر اساس روش‎شناسی اجتهادی، تلاش شد به پرسش‎های فوق پاسخ داده شود و با بررسی پنج دسته از آیات و روایات، این نتایج حاصل شد که:
امر به «تولّی و تبرّی»، امری مولوی است؛
این حکم، حکمی «تأسیسی» است نه «تأکیدی»؛
براساس ادله، «تولّی» خداوند و «تبرّی» از غیرخدا، واجب است. همچنین در پاسخ به پرسش دوم این نتیجه به دست آمد که وجوب «تولّی» و «تبرّی» ظرفیت مناسبی برای مطرح شدن بعنوان یک قاعده فقهی، به‌ویژه در فقه تربیتی دارد تا بعنوان یک اصل در نظام تربیت اسلامی، در نظر گرفته شود.

 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Tawallī and Tabarrī as a Rule in Educational Jurisprudence

نویسنده [English]

  • seyednaghi mousavi

, Department of Educational Sciences, Farhangian University

چکیده [English]

"Tawallī (love of the Prophet and his Ahl al-Bayt) and Tabarrī (hatred for the sake of Allah)" is considered as a code of conduct and one of the branches of religion. As far as we know, it has been widely discussed in jurisprudence, both in jurisprudential sources and in modern jurisprudence such as "the jurisprudence of ethics" and "jurisprudence of politics". This article seeks to answer these two questions: 1. What is the ruling of "Tawallī and Tabarrī" from a jurisprudential point of view? Is it a mawlawī (legislative) ruling or a taʾsīsī (established) one? 2. Can it be presented as a rule in educational jurisprudence? Based on the methodology of ijtihād, an attempt was made to answer the above questions, and by examining five categories of verses and traditions, the following results were obtained: 1. "Tawallī and Tabarrī " are legislative orders (aḥkām); 2. This ruling is an "established" ruling, not a "confirmational" ruling; 3. Based on the evidence, it is obligatory to do Tawallī (i.e. love and obey Allah, the Prophet and his Ahl al-Bayt), and detach ourselves from any entity other than God and the enemies of the Ahl al-Bayt (a). Also, in response to the second question, it was concluded that the obligation of "Tawallī" and "Tabarrī" has a suitable capacity to be raised as a jurisprudential rule, especially in educational jurisprudence, to be considered as a principle in the Islamic education system.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • provincial education
  • innocence
  • province
  • political education
  • love
ابن‎اثیر، مبارک بن محمد، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، قم، اسماعیلیان، 1367.
ابن‎فارس، أحمد، معجم مقایس اللغة، ج4، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق.
ابن‎منظور، محمد بن مکرم‏، لسان العرب‏، بیروت، دار صادر، 1414ق.
ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، قاهره، دار الکاتب العربی، 1967م.
اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی: مبانی و پیشفرضها، تحقیق و نگارش سیدنقی موسوی، قم: اشراق و عرفان، 1395.
جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت دار احیاء التراث العربی، 1430ق.
جمعی از نویسندگان، دانشنامه جهان اسلام، ج 8، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1380.
حرعاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت، 1409ق.
ــــــــــ، الفصول المهمة فی أصول الأئمة، قم، معارف اسلامى امام رضاm، 1418ق.
رازی فخرالدین، التفسیر الکبیر، بیروت، قرآن کریم، 2000.
زمخشری، محمود، تفسیر الکشاف، بیروت، دارالمعرفه، بی‎تا.
شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه، عیون أخبار الرضا، تهران، نشر جهان، 1378ق.
ــــــــــ، الهدایة فی الأصول و الفروع، قم، مؤسسة الإمام الهادی، بی‎تا.
شیخ مفید، محمّد بن محمد، المقنعه، قم، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، 1413ق.
طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق.
فیومى، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، مؤسسه دار الهجره، 1414ق.
کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
مصطفوى، سید محمدکاظم، القواعد مائة قاعدة فقهیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1421ق.
مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368.