مطالعات فقه تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار/پژوهشکده علوم اسلامی بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی

2 دانشجوی دکتری دکتری علوم قرآن و حدیث

چکیده

تربیت جنسی یکی از مهم‌ترین ساحت‌های تربیتی است. تعامل‌های تریبتی مرتبط با اعضای جنسی متربی از مهم‌ترین مسائل آن به شمار می‌رود. با توجه به امکان عدم اعتنای کافی به این امر در دوران کودکی، پژوهش حاضر با هدف استخراج مسائل فقهی مرتبط با آن در حیطه تربیت و آموزش جنسی، با روش کیفی به اکتشاف آن با تحلیل مفهومی آیات و روایات مورد نظر پرداخته است. در این راستا پوشاندن اعضای جنسی خود از دید متربی ممیّز در همه وقت، مخصوصا اوقات خاص مجامعت، نگاه نکردن به اعضای جنسی متربی و نیز مباشرت نکردن با آن بررسی شده و به این نتیجه رسیده است که: نگاه کردن به اعضای جنسی متربی ممیّز جایز نیست و اعضای جنسی خود را نیز باید از دید او پوشاند. آموزش این امر در دوران کودکی نیز مطلوب اسلام است. در این مسئله فرقی در جنسیت نگاه کننده و نگاه‌شونده نیست. این امر به نوعی آموزش جنسی برای کودک نیز محسوب شده و آموزش عملی نیز می‌باشد. چنین آموزشی در اوقات خاص مجامعت با اجازه‌خواهی هنگام ورود به اتاق خلوت اولیا به‌طور خاص مورد تأکید است. شیوه‌های آموزش جنسی می‌تواند متنوع بوده و علاوه بر آموزش مستقیم، به صورت قصه‌گویی یا آموزش عملی نیز می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sex Education and Instruction Related to Child's Genitals in Islam

نویسنده [English]

  • Ahmad Emami Rad 1

1 Assistant Professor / Research Institute of Islamic Sciences Astan Quds Razavi Research Foundation

2

چکیده [English]

Sex education is one of the most important fields of education. Educational interactions related to the sexual organs and genitalia of the trainee are among the most important issues of sex education. Due to the possibility of not paying enough attention to this issue in childhood, the present study aims to extract the jurisprudential teachings related to it in the field of sex education and training using a qualitative method to explore those teachings by conceptual analysis of the verses and hadiths. In this regard, covering one's sexual organs from the a discerning trainee at all times, especially during special times of intercourse, not looking at the sexual organs of the trainee and not touching it, have been studied and it has been concluded that looking at the sexual organs of the discerning trainee is not permissible. And it is also necessary that one cover his sexual organs from him. Instruction in childhood is also desirable in Islam. There is no difference in the gender of the looker and the person who is looked at. This is also a kind of sex education for the child as it is also a kind of practical education. Such training is specifically emphasized at special times of intercourse. Thus, seeking permission for walking into the parents' private room is an important part of the teaching. Sex education methods can be varied and in addition to direct education, it can also be in the form of storytelling or practical instruction.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • seeking permission
  • sexual intercourse
  • gender
  • private parts
  • privacy
منابع
منابع فارسی و عربی
1. ابن‌اشعث کوفی، محمد بن محمد، الجعفریات، تهران: مکتبة النینوی الحدیثیّة، [بی‌تا].
2. ابن‌منظور، محمّد بن مکرم، لسان العرب، سوم، بیروت: دار صادر، 1414ق.
3. اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی، مبانی و پیش‌فرض‌ها، ج1، تحقیق و تگارش: سیدنقی موسوی، دوم، قم: مؤسسه اشراق و عرفان، 1393ش.
4. اعرافی، علی‌رضا، فقه تربیتی؛ تربیت جنسی، ج24، تحقیق و نگارش: احمد امامی‌راد، قم: مؤسسه اشراق و عرفان، 1396ش.
5. امامی‌راد، احمد و طرقی، مجید، «بررسی فقهی روش تربیت جنسی اجازه‌خواهی فرزندان هنگام ورود به اتاق خلوت اولیا (استیذان)»، مطالعات فقه تربیتی، سال چهارم شماره 7، بهار و تابستان 1396ش.
6. انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین (شیخ انصاری)، کتاب الطهارة، قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، 1415ق.
7. اوحدی، بهنام، تمایلات و رفتارهای جنسی طبیعی و غیرطبیعی انسان، اصفهان، صادق هدایت، 1384ش.
8. بحرانی آل‌عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1405ق.
9. بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1418ق.
10.ترابی، علی‌اکبر، تاریخ ادیان، تهران: اقبال، 1341ش.
11.ثعلبی نیشابوری، احمد بن محمد، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
12.حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل‌البیت؟عهم؟، 1409ق.
13.حسینی روحانی قمی، المسائل المستحدثة، قم: دار الکتاب، 1414ق.
14.حلی، یحی بن سعید، الجامع للشرائع، قم: مؤسسة سیدالشهداء العلمیّة، 1405ق.
15.الدنبورک، هرمان، فروخ خاور، ترجمه: بدرالدین کتابی، تهران: اقبال، 1373ش.
16.دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن (عصر ولتر)، تهران: شرکت علمی و فرهنگی، [بی‌تا].
17.زمخشری، محمود، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی، 1407ق.
18.سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق.
19.شاله، فیلیسین، تاریخ مختصر ادیان بزرگ، ترجمه: منوچهر خدایار محبی، تهران: دانشگاه تهران، 1346ش.
20.شبیری زنجانی، سید موسی، کتاب نکاح، قم: رأی‌پرداز، 1419ق.
21.صدوق، محمد بن علی (شیخ صدوق)، الخصال، قم: جامعه مدرسین، 1403ق.
22.صدوق، محمد بن علی (شیخ صدوق)، من لایحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
23.طباطبائی بروجردی، حسین، نهایة التقریر، مقرّر: محمدفاضل موحدی لنکرانی، قم: مرکز فقهی ائمّه اطهار؟عهم؟، 1428ق.
24.طباطبائی حکیم، سیدمحمدسعید، منهاج الصالحین، بیروت: دار الصبوة، 1415ق.
25.طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین، 1417ق.
26.طباطبائی حائری، سید علی بن محمد، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل (ط _ الحدیثة)، قم: مؤسسة آل‌البیت؟عهم؟، 1418ق.
27.طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو، 1372ش.
28.طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، [بی‌تا].
29.عاملی، علی بن حسین، الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، قم: دار القرآن الکریم، 1413ق.
30.عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّی _ کلانتر)، قم: کتابفروشی داوری، 1410ق.
31.عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیّة، 1413ق.
32.فاضل کاظمی، جواد بن سعد، مسالک الأفهام إلی آیات الأحکام، تهران: کتابفروشی مرتضوی، 1365ش.
33.فاضل هندی اصفهانی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
34.فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1420ق.
35.فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: هجرت، 1410ق.
36.فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، تهران: مکتبة الصدر، 1373ش.
37.قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو، 1364ش.
38.قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، 1368ش.
39.قمی، علی بن ابراهیم بن هاشم، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب، 1363ش.
40.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1365ش.
41.مجلسی، محمدباقر (مجلسی دوم)، بحار الأنوار، لبنان، مؤسسة الطبع و النشر، 1410ق.
42.مجلسی، محمدباقر (مجلسی دوم)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؟صل؟، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1404ق.
43.مجلسی، محمدتقی (مجلسی اول)، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، محقق مصحح: سیدحسین موسوی کرمانی و دیگران، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشان‌پور، 1406ق.
44.موسوی خوئی، سیدابوالقاسم، موسوعة الإمام الخوئی، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی، 1418ق.
45.موسوی، سیدعباس و امامی‌راد، احمد، کتاب جامع رضایت جنسی همسران، قم: پژوهشکده باقرالعلوم‌؟ع؟، 1398ش.
46.مهرین، مهرداد، فلسفه شرق، تهران: عطائی، 1357ش.
47.نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
48.نراقی، احمد بن محمدمهدی، رسائل و مسائل، قم: کنگره نراقین ملامهدی و ملااحمد، 1422ق.
49.نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم: مؤسسة آل‌البیت؟عهم؟، 1415ق.
50.نوری، حسین، مستدرک الوسائل، بیروت: مؤسسة آل‌البیت؟عهم؟، 1408ق.
51.نوری، یحیی، اسلام و عقاید و آراء بشری (جاهلیت و اسلام)، نهم، [بی‌جا]، بنیاد علمی و اسلامی مدرسة الشهداء، 1360ش.
52.هندی، حسام‌الدین، کنز العمّال، تحقیق: حسن رزوق، تصحیح: صفوة السقّا، بیروت: مکتبة التراث الإسلامی، 1397ق.
منابع لاتین
1. Carl Olson. (2005). The different paths of Buddhism: a narrative _ historical introduction. New Jersey: Rutgers University Press, PP 84 – 86.
2. David Biale. «Sex.» The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. Oxford University Press,1997 P 623.
3. Mircea Eliade. «Sexuality.» The Gale Encyclopedia of Religion, Vol 12, 2nd Ed. Macmillan Reference, 2004, PP 389 – 390.