نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد حوزه و عضو هیأت علمی جامعة المصطفی العالمیة
2 عضو هیأت علمی جامعة المصطفی العالمیة
3 دانشجوی دکتری فقه تربیتی جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
چکیده 1
تربیت جسمانی، به مفهوم اقدامات و فراهم کردن زمینههای رشد جسمی و تأمین نیازهای مرتبط با بدن
کودک، از مهمترین ساحتهای تربیتی به شمار میآید. یکی از اقداماتی که زمینه رشد و سالمت بدنی
کودک را فراهم میکند، بهداشت جسمی است. بهداشت جسمی به مثابه یکی از عوامل تربیتی والدین
در راستای استیفای حق سالمت کودک، پس از تولد انجام میشود. در جستار پیشرو، بهداشت جسمی
کودکان، در مباحثی نظیر: بهداشت بدن، بهداشت در تغذیه، توجه به ویژگیهای مرضعه، اسقاط روزه از
مرضعه و آموزش الگوی درست تغذیه به کودک، با استناد به ادله فقهی )آیات، روایات و دلیل عقل(،
بررسی شده و نتایج زیر به دستآمده است:
غسل دادن و تراشیدن موی سر نوزاد، ختنه کردن نوزاد پسر، انتخاب مرضعه زیبا برای کودک،الگوی
درست تغذیه به کودکان.- غسل دادن و تراشیدن موی سر نوزاد و ختنه کردن نوزاد پسر، به منزله یک اقدام بهداشتی که در راستای بهداشت وتطهیر بدن کودک انجام میشود، از وظایف رجحانی استحبابی والدین به شمار میآید.
- با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد شیر مادر (به ویژه آغوز) و تأثیر کم‌نظیر آن در رشد و سلامت جسمی کودک، تغذیه با شیر مادر، در اولویت و رجحان استحبابی قرار دارد.
- از آنجاکه ویژگیهای جسمی مرضعه از طریق شیر به کودک قابل انتقال است، انتخاب مرضعه زیبا مستحب بوده و گزینش مرضعه کم‌توان ذهنی و کم‌بینا، مکروه و مرجوح به شمار میآید.
- اگر روزه ماه مبارک رمضان برای مادر ( مرضعه) موجب کاهش شیر و آسیب جسمی به کودک، شود، برای پیشگیری از آسیب‌های جسمی کودک، وجوب روزه ماه رمضان از مرضعه، ساقط میشود.
- آموزش الگوی درست تغذیه به کودکان از دیگر اقدامات تربیتی والدین است که از منظر فقه دارای حکم رجحانی استحبابی است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Jurisprudential study of physical health of children after birth
نویسنده [English]
- Muhammad Ghassem Rajaei 3
1
2
3 PhD student in educational jurisprudence of Al-Mustafa International University
آخوند خراسانی، محمد کاظم، کفهیةاالصول قم،مؤسسة آل البیت ،چاپ اول، 1409ق.
ابن غضائری، احمد بن حسین، جهل اتن ااغضهئیی، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1364.
ابن قولویه، جعفر بن محمد، که ل اازیه اف، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356 .
ابن منظور، ابوالفضل، جمالالدین، محمد بن مکرم، اسهن ااتیب، بیروت، دار الفکر للطباعة و
النشر و التوزیع - دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
ابن فارس، احمد، تجم هئیس اااغة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسالمی حوزۀ علمیه قم، چاپ
ل،
اصفهانی، محمد مهدی، آیین بمد س ی، تهران، تندیس، چاپ نهم، 1388 .
اشتهاردی، علی پناه، دا ک ااتیوة، تهران، دار األسوة للطباعة و النشر، چاپ اول، 1417ق.
بابازاده، توحید و همکاران، »تأثیر مداخله آموزشی بر توانمند سازی مادران در باره تغذیه مناسب
کودکان زیر دو سال تحت پوشش خانههای سالمت منطقه 18 تهران«، فصامه عامی- پژوهشی
آ ورش تهدا و ا ب هی سال ، دوره دوم، شماره سوم، پاییز 1393 .
پاسبک، آندره، د هن طبیتی تیمه یههی گوا ی، ترجمه ساعد زمان، تهران، ققنوس، 1369.
پاک نژاد، رضا، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، تهران، کتابفروشی اسالمیه، 1360 .
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غی ااحکم و د ااکام، قم، دفتر تبلیغات اسالمی، 1366 .
جزری، مبارک بن محمد )ابن اثیر(، اامههیة فی غی یب ااحدیث و اْلثی، قم، مؤسسه مطبوعاتی
اسماعیلیان، چاپ اول، بیتا.
جمعی از پژوهشگران، فیهمگ ف لهتق ذهب اهلتی ،زیر نظر سید محمود هاشمی
شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسالمی بر مذهب اهلبیت ،چاپ اول، 1423ق.
حسینی زاده، سید علی، سیی بیتی ی پیه بی )و( اهلتی ،تربیت فرزند، قم، پژوهشگاه حوزه و
دانشگاه،، چاپ چهارم، پاییز 1384 .
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی )عالمه حلی(، خالصة اْلقوال فی تیفة أحوال اایجهل،
تحقیق و تصحیح:محمد صادق بحر العلوم، نجف، دار الذخائر، 1411ق.
ـــــــــ، قواعد اْلحکه فی تیفة ااحالل و ااحیا ، قم، دفتر انتشارات اسالمی وابسته به جامعه
مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1413ق.
حلی، جعفر بن حسن نجمالدین )محقق حلی(، یائع اإلسال فی سهئل ااحالل و ااحیا ،
تحقیق و تصحیح:عبدالحسین محمدعلی بقال، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1408ق.
حلی، محمد بن منصور بن احمد )ابن ادریس(، ااسیائی ااحهوی ا حی یی ااف هوی، قم، دفتر
انتشارات اسالمی، چاپ دوم، 1410ق.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، فیداف أافهظ اا یآن،دار العلم- الدار الشامیة، 1412ق.
رجایی، محمد قاسم »خانواده و تغذیه دانش آموزان )نگاه فقهی- تربیتی(«، جا لهاتهف بیتی ی،
شماره اول، 1393 .
رضایی اصفهانی، محمد علی، پژوهشی د اعجهر عامی قیآن، قم، کتاب مبین، چاپ سوم، 1381.
ر، سید عبدالله،
شبیری زنجانی، سید موسی، ک هب شکهح، محقق و مصحح مؤسسه پژوهشی رای پرداز، قم، مؤسسه
پژوهشی رای پرداز، چاپ اول، 1419ق.
صدوق، محمد بن علی بن بابویه )شیخ صدوق(، ااْخصهل، قم، دفتر انتشارات اسالمی، چاپ دوم،
1403ق.
ـــــــــ، ن الیحضی ااف ی ، قم، دفتر انتشارات اسالمی، چاپ دوم، 1413ق.
ـــــــــ، عیون أخبه اایضه بهیان اش شه اف جههن 1378ق.
ـــــــــ، عال ااشیائع، قم، کتابفروشی داوری، افست،بیتا.
طباطبایی حائری، سید علی بن محمد، یهض اامسهئل، قم، مؤسسه آل البیت ،چاپ اول،
1418ق.
طبرسی، حسن بن فضل بن حسن، که اْلخالق، قم، انتشارات شریف رضی، چاپ چهارم،
1412ق.
طوسی، محمد بن حسن )شیخ طوسی(، اافهیس ، نجف، المکتبة المرتضویة، بیتا.
ـــــــــ، جهل ل،
فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اااثه واإلتهه عن قواعد اْلحکه ، تحقیق و تصحیح: گروه
ل،
فراهیدی، خلیل بن احمد، ک هب ااتین، نشر هجرت، قم، دوم، 1410ق.
قربانی، زینب و خادم، ابراهیم، »اهمیت تغذیه با شیر مادر از دیدگاه آموزههای دینی، طب سنتی ایران
و طب رایج«، جا لهاتهف اسال ی د حور سال ، دوره اول، شماره اول، پاییز 1396.
کشی، ابو عمرو، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، جهل ااکشی، انتشارات دانشگاه مشهد، 1348.
کلینی، محمد بن یعقوب، ااکهفی، مصحح:علیاکبر غفاری، تهران، دار الکتب اإلسالمیة، چاپ
چهارم، 1407ق.
گنجی، حمزه، تهدا واشی، تهران، ارسباران، 1378 .
لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون ااحکم و اامواعظ، قم، دارالحدیث، 1376.
مجلسی، محمدباقر، تحه اْلشوا ااجه تة اد أخبه اْلئمة اْلطهه ،بیروت، مؤسسة الطبع
و النشر، چاپ اول، 1410ق.
محققسبزواری، محمد باقر، ذخییة اامتهد فی یح اإل هد،قم، مؤسسه آل البیت ،1247ق.
مستغفری، جعفر بن محمد، طب اامبی ،نجف اشرف، 1385ق.
موسوی خویی، سید ابوالقاسم، تجم جهل ااحدیث و بفصیل طب هف اایجهل، بیجا، بیتا.
مولوی،محمد علی وثمر،گیتی، تهدا همگهشی، تهران، چهر، 1378.
ناصح علوان، عبدالله، بیتی االوالد فی االسال ، قاهره، دارالسالم، 1418ق.
نجاشی، ابوالحسین، احمد بن علی بن احمد، جهل اامجه ی، انتشارات جامعه مدرسین، قم،
1407ق.
نجفی، محمدحسن، جواهی ااکال فی یح یائع اإلسال ، بیروت، دار إحیاء التراث العربی،
1404ق.
نورانی، مصطفی، دائیة اامته ف تز گ طب اسال ی، قم، ارمغان یوسف، چاپ اول، 1384 .
هم ی ودسیی عای زندگی سبز با تغذیه سبز بهیان فی ید 1380.
)