نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن مسلمی ¹
• سید کمال حسینی ²
• علیرضا اعرافی ³

¹ جامعة المصطفی العالمیه،مجتمع آموزش عالی فقه

² نماینده جامعه المصطفی در هندوستان

³ مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و استاد گروه فقه و اصول جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

قواعد فقهی، از مبادی دانش فقه هستند که نقشی مهمی در استنباط احکام فقهی دارند و احکام آن دسته از مسائل فقهی که دلیل معتبری درباره آن‌ها وارد نشده است را می‌تواند به کمک این قواعد استنباط نمود. یکی از این قواعد، قاعده وقایه یا صیانت است که بیشتر در خلال مباحث فقه تربیتی تکون و انسجام یافت. مفاد این قاعده، وجوب حفاظت از خود و خانواده نسبت به مقدمات عذاب اخروی است. سؤال اصلی نوشتار حاضر این است که آیا می‌توان این قاعده را از خلال ادله قرآنی و روایی اثبات و کاربرد آن در ساحات فقه تربیتی را نمایان ساخت؟ ین پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی، تلاش دارد این قاعده را واکاوی نموده و مفاد، مدارک و مستندات و دلالت‌های تربیتی این قاعده را بررسی نماید. از مهم‌ترین نتایج پژوهشی، می‌توان به «اثبات قاعده بودن وقایه بر اساس سه شاخص کلیت، قابلیت اثبات و تطبیق؛ وجوب کفایی وقایه فرزندان در فرایند تربیت؛ مرزبندی قاعده وقایه با دیگر قواعد به‌ویژه امربه‌معروف و نهی از منکر در سه حیطه، دامنه و قلمرو، مخاطب و کاربرد که اثبات مستقل بودن قاعده وقایه» اشاره نمود.

کلیدواژه‌ها

• صیانت
• قاعده ولایت
• امربه‌معروف و نهی از منکر
• ساحت و مقدمات تربیت
• سیره عقلا

موضوعات

• احکام فقهی اصول و روشهای تربیتی

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential examination of the rule of occurrence and its application in educational jurisprudence

نویسندگان [English]

• Hassan Moslemi ¹
• Seyed Kamal Hosseini ²
• Alireza Arafi ³

¹ Department of Jurisprudence, Higher Jurisprudence Education Complex, Al-Mustafa International University, Qom, Iran.

² Representative of Al-Mustafa International University in India

³ Lecturer of jurisprudence and principles of the seminary of Qom and professor of the jurisprudence and principles department of Al-Mustafa International University

چکیده [English]

Jurisprudential rules are fundamental to the science of jurisprudence and play a crucial role in deriving jurisprudential rulings. They help infer rulings for those jurisprudential issues for which there are no definitive authoritative sources. One such rule is the rule of precaution or protection, which mostly developed and consolidated within the context of educational jurisprudence. The essence of this rule is the obligation to protect oneself and one's family from the precursors of the hereafter's punishment. The main question of this article is whether this rule can be proven through Qur'anic and narrative evidence and its application in the realms of educational jurisprudence can be demonstrated. This research, using a descriptive-analytical method and library-documentary data collection, aims to examine this rule and explore its essence, sources, and educational implications. Among the most important research findings are proving the rule of precaution based on three general criteria: generality, provability, and applicability; the obligatory precautionary protection of children in the educational process; distinguishing the rule of precaution from other rules, especially the enjoining good and forbidding evil, in three areas: scope and domain, audience, and application, thereby proving the independence of the rule of precaution.

کلیدواژه‌ها [English]

• Protection
• Rule of Guardianship
• Enjoining Good and Forbidding Evil
• Educational Scope and Preparatory Measures
• Conduct of the Wise